Làng trường thọ ở miền Tây

Làng nhiều người sống thượng thọ

Từ 3 đời trở lại đây, người dân ấp Nhơn An đã sống thọ hơn trước rất nhiều. Tuổi cao nhưng hầu hết mọi người có lối sống rất trẻ trung và khỏe mạnh. Thỉnh thoảng có những cái chết trẻ ở ấp Nhơn An, là do trọng bệnh, tai nạn lao động, tai nạn giao thông. Ông Sơn cho biết: “Thanh niên đi làm ăn xa, xứ này thiếu lao động trầm trọng. Ở ngưỡng 70 đến 80 tuổi vẫn là thành phần lao động chính. Với người dân ấp Nhơn An, tầm tuổi ấy vẫn chưa phải là già, đi làm công, sức vóc thanh niên có khi còn theo không kịp”. Điều mà ông trưởng ấp chia sẻ, hoàn toàn là sự thật. Chúng tôi đã tận mắt chứng kiến cảnh nhiều cụ ông, cụ bà đi làm gạch ở các lò. Dù đã ở tuổi 76, ông Huỳnh Văn Tiến vẫn đẩy xe cút kít chạy băng băng. Trong khi đó, ông Phạm Văn Lương (75 tuổi) đang giữ danh hiệu “lao động tiên tiến” của lò. Thực tế, nhìn ông Tiến và ông Lương làm việc, chúng tôi cứ ngỡ họ mới ở độ tuổi tứ tuần. Trong vài lò gạch mà chúng tôi ghé qua, lao động chính hầu hết đều những người ở độ tuổi lên lão.

Cụ Nguyễn Thị Lả ở tuổi đại thượng thọ nhưng vẫn làm việc nhà, cơm nước cho con cháu.

Theo ông Lương, người dân cù lao ít đất, nghề chính là đánh cá, làm gạch xây dựng. Đó đều là những công việc nặng nhọc nhưng thanh niên đi hết nên việc gì cũng đến tay các cụ. “Người trẻ học hành đi ra ngoài kiếm việc nhàn hạ. Do vậy, lao động ở quê là những người có tuổi. Ở đây, các cụ trên 80 tuổi vẫn còn làm việc “ngon lành” nhưng chủ lò họ chỉ thuê người dưới ngưỡng tuổi này”, ông Lương cho biết. Ở tuổi ấy, con cái thường muốn cha mẹ được nghỉ ngơi, nhưng những người già nơi đây coi lao động làm việc là ý nghĩa để sống mỗi ngày. Điều khiến chúng tôi bất ngờ là thu nhập của các cụ ở đây cao ngất. Như ông Lương và ông Tiến trung bình mỗi ngày công được 500.000 đồng. Còn mấy cụ đi phun thuốc trừ sâu, thu triệu bạc mỗi ngày. Đặc biệt hơn, trong gia đình, ông Lương và ông Tiến đều chưa phải là già nhất. Mẹ của hai ông đều bước qua ngưỡng 100 tuổi. Con cái của hai ông cũng ở tuổi ngoài 50, cũng là công nhân khu lò gạch.

Bí quyết sống trường thọ...

Ông Nguyễn Văn Thứng, Chủ tịch Hội Người cao tuổi xã Nhơn Mỹ cho biết: “Vùng đất Nhơn An này có rất nhiều cụ đại thọ. Hiện tại có 3 cụ bà trên 100 tuổi, đó là cụ Lê Thị Nhộng, cụ Mạc Thị Trình và cụ Lê Thị Kiềm. Trong đó, cụ Nhộng cao tuổi nhất, 112 tuổi”. Cũng theo ông Thứng, cách đây vài năm, Nhơn An từng có nhiều đại lão như, cụ Đoàn Văn Chấn, cụ Nguyễn Thị An, cụ Nguyễn Thị Thanh… những cụ này đều sống tới xấp xỉ 117 tuổi. “Có gia đình cha mẹ, con cái đều sinh hoạt trong hội người cao tuổi. Ngày cụ Chấn còn sống, các con cụ cũng đã ngoài 80 cả. Cụ Thanh, cụ An cũng vậy”, ông Thứng cho biết.

Chúng tôi đến viếng cụ Chấn, khi ông Tiến, con trai cụ đang đốn cây sau nhà. Nay đã 90 tuổi, ông Tiến vẫn khỏe mạnh, tinh nhanh, chưa hề có dấu hiệu của tuổi già. Nếu ở ấp Nhơn An, con cái mà cha mẹ cùng sinh hoạt trong hội người cao tuổi là điều bình thường, thì cũng tại ấp cù lao này, có 8 cặp vợ chồng sống đến tuổi bách niên giai lão. Như vợ chồng cụ Đặng Văn Kỉnh, cụ Đoàn Văn Tuyến, cụ Phan Văn Hậu, cụ Đặng Văn Hậu, cụ Dương Văn Đồng... Ở cù lao, chúng tôi còn nghe được chuyện cụ ông ngoài 70 tuổi cưới vợ. Ngay cả ông Nguyễn Văn Luyên (75 tuổi) còn hóm hỉnh tiết lộ với chúng tôi rằng, dù đã có tuổi nhưng chuyện chăn gối giữa hai vợ chồng vẫn đều đặn. Với người dân Nhơn An, đó là chuyện thường tình ở ấp.

Theo số liệu thống kê mới nhất, xã Nhơn Mỹ có 477 cụ từ độ tuổi 80 trở lên. Trong đó, riêng ấp Nhơn An có tới 83 cụ (từ độ tuổi 90 - 100 có 13 cụ; 3 cụ trên 100 tuổi), cụ cao tuổi nhất là 112 tuổi. So với thời điểm trước, con số này còn khiêm tốn, bởi Nhơn An từng có hơn 10 cụ ở tuổi đại lão, có người sống tới 117 tuổi. Dù vẫn biết theo quy luật tự nhiên, khi chất lượng cuộc sống tốt hơn, thì tuổi thọ con người cũng tăng lên. Nếu thế, vùng Nhơn An phải giàu có, thiên nhiên và con người hài hòa. Thế nhưng, mọi chuyện lại hoàn toàn không phải như vậy. Vậy bí quyết trường thọ đến 3 thế hệ của người dân Nhơn An là gì? Một điều chắc chắn rằng, không khí ở Nhơn An không được trong lành như nhiều bản trường thọ khác. Bởi ấp này đang bị đô thị hóa chóng mặt, không gian chật chội, đông đúc. Đó là chưa kể tới những lò gạch bên sông Hậu đang nhả khói liên tục ngày đêm. Đi tìm lời giải cho bí quyết trường thọ của người dân ấp Nhơn An, chúng tôi nhận thấy, nơi đây có phong trào tập dưỡng sinh và ngồi thiền. Tuy nhiên, phong trào này mới xuất hiện tại ấp Nhơn An này trong thời gian ngắn. Trong khi sống thọ ở xứ này đã có “truyền thống” cả thế kỷ. Hơn nữa, như lời ông Thứng thì: “Xứ này người dân đâu có giàu có, sung sướng gì. Mỗi mùa mưa lũ lại khổ, lam lũ vất vả quanh năm”.

Ngôi làng này vẫn còn rất nhiều những cụ ông, cụ bà thượng thọ.

Trực tiếp gặp những  đại lão trong ấp, chúng tôi nhận thấy có nhiều điểm tương đồng. Như việc thời trẻ và ngay cả đến tuổi già, họ đều rất vất vả mưu sinh. Do vậy, nhiều người hóm hỉnh ví von, có khi nghèo khổ, lao động vất vả chính là bí quyết trường thọ. Cũng có số khác lại cho rằng, Nhơn An nằm dưới chân đất Phật (núi Cấm - PV), nên được Ngài ban ân phước. Ngày còn sống, đại lão Chấn từng chia sẻ, cụ ít ốm đau kể cả ốm vặt chính là nhờ lao động, thể dục, giữ tâm thanh tịnh, sống vui vẻ hòa đồng với bà con lối xóm. Đặc biệt, cụ ít uống bia rượu, ăn chín uống sôi. Có một điều mà chúng tôi nhận thấy, hầu hết những người sống tới tuổi bách niên ở Nhơn An đều có lối sống lành mạnh như đại lão Chấn. Đặc biệt, trong thực đơn thường ngày của những người dân nơi đây đều là cá bắt trực tiếp dưới sông Hậu, nhất là món cá nướng. Theo ông Sơn, cù lao này hứng trọn luồng chảy từ sông Mê Kông về. Vào mùa lũ, tôm cá đổ về, tràn lên các cánh đồng ngập nước, đẻ trứng, sinh con, rồi khi nước rút lại men theo các kênh rạch trở về sông cả, bị người dân chặn lại, bắt được nhiều đến nỗi cá tôm ăn không hết, làm nước mắm, có khi đổ thành từng đống để làm... phân bón. Vì thế miền Nam mới có câu ca dao: “Chiều chiều quạ nói với diều. Cù lao Ông Chưởng có nhiều cá tôm”. Ngoài món cá, người dân còn dùng rau sạch do gia đình tự trồng trong vườn nhà, họ rất ít khi mua thực phẩm từ chợ. Sống “sạch”, có lẽ chính là bí quyết khiến người dân ấp Nhơn An sống trường thọ.