Làm thế nào để phòng tránh và chẩn đoán sớm ung thư gan?

Chia sẻ từ Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (BV ĐHYD TPHCM) trường hợp người bệnh T.T.A. (45 tuổi, ngụ tại TPHCM). Anh A. nhập viện trong tình trạng đau tức hạ sườn phải với tiền sử viêm gan virus B. Tại khoa Ngoại Gan Mật Tụy, bác sĩ tiến hành siêu âm và phát hiện khối u kích thước lớn với đường kính trên 10cm, đồng thời các chỉ số ung thư như PIVKA II và AFP lúc này cũng tăng rất cao. Người bệnh sau đó được phẫu thuật nội soi cắt gan, kết quả phục hồi tốt, tiếp tục theo dõi định kỳ sau mổ.

Làm thế nào để phòng tránh và chẩn đoán sớm ung thư gan?

PGS TS BS. Bùi Hữu Hoàng - Trưởng khoa Tiêu hóa BV ĐHYD TPHCM cho biết, Việt Nam thuộc vùng dịch tễ viêm gan siêu vi B, C với tỷ lệ mắc mới của ung thư gan là 26.418 ca mỗi năm. Trong các loại ung thư, ung thư gan được xem là "sát thủ hàng đầu" với số ca tử vong là 25.272 trường hợp, chiếm 21% tổng số tử vong do ung thư các loại.

Để phòng tránh ung thư gan, cần tập trung vào các đối tượng nguy cơ nhằm phát hiện sớm và chữa trị bệnh gan kịp thời. Trong số đó, những người mắc bệnh gan mạn tính có nguy cơ cao bị ung thư gan như: viêm gan B mạn, viêm gan C mạn, xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào. Ngoài ra, những người bị gan nhiễm mỡ lâu ngày, đái tháo đường típ 2, bệnh gan do di truyền, nhiễm độc chất Aflatoxin, Dioxin, hút nhiều thuốc lá,... cũng là đối tượng có nguy cơ bị ung thư gan rất cao.

Tầm soát ung thư gan định kỳ được xem là giải pháp thiết thực có thể giúp người bệnh phát hiện các bất thường trong cơ thể từ sớm. Ung thư gan từ lúc mới hình thành đến lúc qua giai đoạn tiến triển thường kéo dài nên việc theo dõi định kỳ mỗi 6 tháng bằng siêu âm bụng và AFP ở các đối tượng nguy cơ sẽ giúp phát hiện sớm khi khối u chỉ dưới 2cm. Điều này được xem như cơ hội vàng cho việc điều trị. Hiện nay, kết hợp siêu âm bụng cùng bộ ba xét nghiệm AFP, AFP-L3, PIVKA II làm tăng giá trị chẩn đoán sớm và chính xác bệnh ung thư gan. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thêm chụp X quang cắt lớp có cản quang, chụp cộng hưởng từ… để chẩn đoán chi tiết hơn tùy trường hợp người bệnh.

Bệnh ung thư gan - Chọn lựa điều trị nào phù hợp?

TS BS. Trần Công Duy Long – Phó trưởng khoa Ngoại Gan Mật Tụy, Trưởng Đơn vị Ung thư gan mật và ghép gan BV ĐHYD TPHCM cho biết, nếu người bệnh phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm khi khối u còn nhỏ thì phương pháp điều trị ít xâm lấn, nhẹ nhàng nhưng mang lại hiệu quả cao chính là hủy u tại chỗ (hủy u bằng sóng cao tần hoặc vi sóng). Trường hợp phát hiện bệnh muộn hơn, khối u phát triển lớn hơn nhưng chức năng gan còn tốt, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật. Hiện nay trên thế giới, tỷ lệ sống 5 năm sau khi phẫu thuật là 50-70%.

Trường hợp người bệnh có tình trạng ung thư chưa quá muộn để điều trị nhưng chức năng gan hiện tại rất kém, bác sĩ sẽ chọn phương pháp ghép gan. Người bệnh sẽ được loại bỏ hoàn toàn phần gan đã bị xơ hóa, chứa khối u bên trong. Sau đó ghép vào gan khỏe mạnh của người thân hoặc người hiến tặng để khôi phục lại chức năng gan.

Ở mức độ ung thư gan nặng hơn, người bệnh không thể đáp ứng tốt với các phương pháp trên thì bác sĩ sẽ tiến hành bơm hóa chất làm tắc mạch nuôi khối u (TACE). Đây là giải pháp giúp khống chế sự phát triển của khối u và kéo dài thời gian sống cho người bệnh. Tuy nhiên vào 2-3 tháng sau đó, người bệnh cần đến bệnh viện kiểm tra xem còn mạch máu nào nuôi khối u hay không. Nếu còn, phải tiếp tục thực hiện thêm thủ thuật TACE.

Những điều cần biết khi điều trị toàn thân bệnh ung thư gan

BS CKII. Lâm Quốc Trung – Phó trưởng khoa Hoá trị Ung thư BV ĐHYD TPHCM cho biết, trường hợp người bệnh được chẩn đoán giai đoạn tiến xa hoặc giai đoạn muộn, ở giai đoạn trung gian nhưng điều trị thất bại hoặc không phù hợp điều trị can thiệp tại chỗ, giải pháp điều trị toàn thân đóng vai trò vô cùng quan trọng trong kéo dài sự sống cho người bệnh.

Các liệu pháp toàn thân được sử dụng phổ biến hiện nay bao gồm: hóa trị, liệu pháp nhắm trúng đích, liệu pháp miễn dịch, liệu pháp nhắm trúng đích kết hợp miễn dịch. Khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, liệu pháp toàn thân có thể giúp người bệnh kéo dài thời gian sống lên đến 20 tháng.

Hóa trị toàn thân là hình thức đưa thuốc vào cơ thể người bệnh thông qua đường tiêm tĩnh mạch hoặc đường uống. Thuốc sau khi được đưa vào cơ thể sẽ đi vào máu và đến các cơ quan. Do đó, người bệnh có thể sẽ gặp phải một số tác dụng phụ không mong muốn về da, tiêu hóa, tăng huyết áp…

Tuy vẫn còn tồn tại một số tác dụng phụ khi điều trị nhưng điều trị toàn thân vẫn là lựa chọn tối ưu trong điều trị ở giai đoạn tiến xa hoặc giai đoạn muộn. Người bệnh có thể an tâm vì các tác dụng phụ này có thể quản lý một cách hiệu quả. Trong quá trình điều trị, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ hoặc nhân viên y tế để được xử lý kịp thời và giảm thiểu các tác dụng phụ.