Hình xăm dưới một góc nhìn

“Đồ nghề” của thợ xăm.

Xăm hình và a dua

Có mặt tại một tiệm xăm hình nhỏ ở quận Hà Đông (Hà Nội), chúng tôi bắt gặp một thanh niên với đủ thứ đồ nghề máy móc phục vụ cho việc xăm. Trút bầu tâm sự, anh thợ xăm bảo, người nghiêm túc làm việc, họ sẽ làm bằng tất cả con tim, bằng sự trách nhiệm và nhiệt tình. Khi tâm trí hướng đến những giá trị nghệ thuật thật sự cũng là lúc thợ xăm “thoát tục” để thổi hồn vào tác phẩm của mình.

Chỉ cần lướt Facebook qua các trang hội dành cho những người yêu thích hình xăm hoặc, chúng ta thấy được số lượng người truy cập lên đến hàng triệu. Những cơ sở hoặc thợ xăm hình tự quảng cáo bằng cách đăng những hình xăm mới bàn luận về nó và nhận khách hàng đăng kí xăm ngay trên mạng.

Xăm hình trên cơ thể đang là một thú chơi, trào lưu không chỉ hấp dẫn giới trẻ mà còn “lôi kéo” mọi thành phần, lứa tuổi trong xã hội. Đối tượng xăm hình đa dạng; từ các tay anh chị, nghệ sĩ, sinh viên, tuổi mới lớn cho đến các doanh nhân, trí thức… đa số những người xăm hình nằm ở độ tuổi từ 20 đến 40. Nghề nghiệp hay giai tầng xã hội tuy có ảnh hưởng nhưng không hoàn toàn quyết định việc một người bước vào tiệm xăm, song dưới mỗi hình xăm là mỗi câu chuyện, mỗi tâm sự, mong muốn. Không khó để phát hiện một hình xăm bông hoa hồng trên bắp tay một người đàn ông đang ăn kem với con gái mình, hay một dòng chữ nhỏ xinh sau vai cô gái trẻ, nhiều đôi trai gái yêu nhau hay các cặp vợ chồng rủ nhau xăm cặp, hoặc như một số người đã xăm tháng và năm sinh ở cổ tay...

“Chiếc áo cà sa không làm nên thầy tu", hình xăm không làm nên một con người, nó có thể chỉ là một kỷ niệm, hoặc một dấu ấn gắn liền với bản thân người xăm. Qua hình xăm không thể nào đánh giá được người đó tốt hay xấu. Người ta đi xăm hình để tôn thờ hoặc thần tượng  nào đó, để thể hiện sự sùng bái hay hâm mộ nhân vật nổi tiếng, hay để đánh dấu những mốc quan trọng trong cuộc đời; có người xăm bởi họ yêu thích nghệ thuật điêu khắc, xu hướng thời trang che giấu khiếm khuyết trên cơ thể; hoặc đó là sự biểu hiện cá tính bản thân…

Nhiều người cho rằng, hình xăm có ý nghĩa rất đặc biệt và nó ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của họ. Dòng chữ family nằm sau gáy nhắc nhở họ về mái ấm gia đình, bông hoa hồng trước ngực để nhớ về mẹ, hình chiếc bút ở tay thể hiện niềm đam mê với nghiệp vẽ, hình xăm ngôi sao dẫn đường với năm cánh với ý nghĩa của sự trở về an toàn, hay có người lại xăm một biểu tượng mà chỉ có bản thân họ mới hiểu. Xăm hình, là một khẳng định bản thể, cái làm nên bản sắc của cá nhân. Dừng xét đến chuyện hình xăm xấu đẹp, ý nghĩa nông sâu, dám giữ lại một hình ảnh vĩnh viễn trên làn da, đã là dám nhận mình khác biệt - một bạn trẻ cho biết.

Người thợ xăm có thể tạo ra hàng nghìn tác phẩm với những hình thù theo yêu cầu của khách đến xăm. Từ những hình xăm nhẹ nhàng như là một chiếc lông vũ, hình một con chim sáo, chiếc lá cây, dòng chữ, biểu tượng bóng đá, ngôi sao, bông hoa, hình đồ vật đến những hình ảnh táo bạo như rắn, rết, đại bàng, hình con thú lớn. Những người xăm hình có nhiều lựa chọn trong phong cách, hình ảnh đến kích cỡ và vị trí muốn xăm hình.

Bằng chứng cho sự phổ biến trào lưu này là sự ra đời, hoạt động công khai của hàng loạt các “Tattoo shop” - cơ sở xăm hình nghệ thuật. Những người thợ xăm từ mới bước vào nghề đến những người làm lâu năm, có cả thợ nam và nữ. Những người chưa có điều kiện về nguồn lực kinh tế để mở tiệm xăm lớn, họ đã tranh thủ làm tại nhà hoặc đến tận nơi khách có nhu cầu.

Hệ lụy

Khi xăm hình, có người đã bị dị ứng với các chất màu xăm, nhẹ thì mổi mẩn ngứa khó chịu, nặng thì bị sốt cao, nhiễm độc mực. Ngoài ra, xăm còn có thể làm lây nhiễm các bệnh nghiêm trọng hơn là viêm gan siêu vi B, C và HIV. Các cơ sở xăm hình rẻ tiền đang mọc lên ngày càng nhiều, chứa đựng nguy cơ nhiễm trùng cao mà giới trẻ hoàn toàn không biết. Đây là thực trạng đáng báo động đối với giới trẻ thích xăm mình hiện nay.

Mỗi hình xăm ở mỗi vị trí luôn thể hiện ý nghĩa khác nhau. 

Có nhiều người, chỉ sau một vài năm đã thấy chán và không thích hình xăm của mình, hoặc vì lí do nào đó mà muốn tẩy xóa hình xăm đó đi. Đây là cả một vấn đề lớn, vì kinh phí cho việc tẩy xóa rất cao, bên cạnh đó nó còn có thể để lại những vết sẹo. Một hình xăm bông hoa bình thường có giá năm trăm nghìn đến một triệu đồng, nhưng khi xóa đi họ phải mất trên dưới 15 triệu đồng. Bạn P.T.K.T, sinh viên một trường đại học ở Hà Nội, chia sẻ: Mùa đông thì mình mặc áo ấm kín không sao, mùa hè mặc áo cộc tay cứ phải giấu. Ở một khía cạnh nào đó, vẫn còn số đông phản bác cho rằng xăm hình là điều không tốt, làm hạ phẩm giá của con người, thể hiện những tác động tiêu cực. Dễ nhận thấy rằng, những bậc phụ huynh không mấy thiện cảm khi nhìn những chàng thanh niên hay cô gái xăm hình trên cơ thể. Họ cho rằng đó là những người ít học, đua đòi, hư hỏng. Rất nhiều người chỉ vì có những hình xăm trên người nên đã phải nhận ánh mắt kỳ thị từ người khác. Có người nhìn vào hình xăm mang trên người của một cô gái mà dè bỉu “chắc nó là thứ chẳng ra gì?!”

Xăm hình không xấu, nó chỉ xấu khi bị lạm dụng quá đà, như: Dùng để dọa nạt người khác trong những tình huống xấu, hay xăm vào những phần kín nhưng lại quá phô trương khi ăn mặc. Rất nhiều trường hợp những cô con dâu khi mang theo hình xăm về nhà chồng đã gặp phải sự phản đối kịch liệt, hoặc nhẹ hơn là cái nhìn không mấy thiện cảm của gia đình chồng.

Xăm hình tuy phổ biến nhưng chưa thật sự được chấp nhận, bên cạnh đó, việc xăm phổ biến ở các tay anh chị, giang hồ cộm cán với những hình ảnh phản cảm càng khiến nhiều người có cái nhìn không tốt về nghề xăm và người xăm hình, đồng thời khiến công việc xăm hình khó được xã hội công nhận.