Hình thành cơ bản bộ khung kết cấu hạ tầng quốc gia

Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, trong giám sát tối cao của Quốc hội về quy hoạch, Quốc hội xác định Quy hoạch tổng thể quốc gia là nhiệm vụ cần thiết, cấp bách. Trong năm 2022 có thể không hoàn thành toàn bộ hệ thống quy hoạch nhưng cần phải ưu tiên hoàn thành Quy hoạch tổng thể quốc gia để cụ thể hóa thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 -2030, định hướng, dẫn dắt cho các quy hoạch khác như Quy hoạch không gian biển quốc gia, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, các quy hoạch vùng, quy hoạch địa phương và các quy hoạch cấp dưới.

Theo dự kiến, qua công tác thẩm tra nếu đủ điều kiện, nội dung này sẽ được trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp thứ 18 kéo dài (dự kiến vào ngày 21/12) và trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường lần thứ 2.

Trình bày tóm tắt Tờ trình của Chính phủ về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết các nội dung chủ yếu của Quy hoạch tổng thể quốc gia gồm quan điểm phát triển và tổ chức không gian phát triển; mục tiêu phát triển; tầm nhìn đến 2050; những nhiệm vụ trọng tâm trong thời kỳ quy hoạch; định hướng phát triểnvà phân bố không gian các ngành, lĩnh vực chủ yếu; định hướng tổ chức không gian theo vùng, lãnh thổ; định hướng phát triển hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia; định hướng sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu; kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với đảm bảo quốc phòng, an ninh; giải pháp nguồn lực thực thực hiện.

Cụ thể, quan điểm phát triển được xác định quán triệt và cụ thể hóa rõ hơn các quan điểm phát triển của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2021-2030. Trong đó, phát triển bao trùm, nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào khoa học công nghệ,  đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển kinh tế tuần hoàn.  Phát huy tối đa lợi thế của các vùng, miền; phát triển hài hòa giữa kinh tế với văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo đảm quốc phòng, an ninh. Thị trường đóng vai trò chủ yếu trong huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Phát triển nhanh, hài hòa các khu vực kinh tế; phát triển kinh tế tư nhân thực sự là một động lực quan trọng của nền kinh tế.

Đồng thời, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, ý chí tự cường và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Phát huy nhân tố con người, lấy con người là trung tâm, chủ thể, nguồn lực, mục tiêu của sự phát triển; mọi chính sách đều phải hướng tới nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và hạnh phúc của người dân. Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ phải trên cơ sở làm chủ công nghệ và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, nâng cao khả năng thích ứng, chống chịu của nền kinh tế. Phát huy nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, là yếu tố quyết định; ngoại lực và sức mạnh thời đại là yếu tố quan trọng, đột phá.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương nêu rõ 4 nhiệm vụ trọng tâm trong thời kỳ quy hoạch.

Một là, hình thành cơ bản bộ khung kết cấu hạ tầng quốc gia, tập trung vào hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị, hạ tầng nông thôn, hạ tầng năng lượng, hạ tầng số, hạ tầng văn hóa, xã hội, hạ tầng thủy lợi, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Hai là, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên cơ sở tăng năng suất, ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ưu tiên phát triển một số ngành, lĩnh vực có tiềm năng, lợi thế và còn dư địa lớn, gắn với không gian phát triển mới.

Ba là, phát triển các vùng động lực, cực tăng trưởng quốc gia quan trọng để hình thành các đầu tàu dẫn dắt sự phát triển của quốc gia. Lựa chọn một số địa điểm, đô thị, vùng có lợi thế đặc biệt để xây dựng trung tâm kinh tế, tài chính, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt với thể chế, cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội có tính đột phá, có khả năng cạnh tranh quốc tế cao. Đồng thời có cơ chế, chính sách phù hợp phát triển khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo để góp phần ổn định chính trị, giữ vững quốc phòng, an ninh.

Bốn là, hình thành và phát triển các hành lang kinh tế theo trục Bắc - Nam, các hành lang kinh tế Đông - Tãy, các vành đai kinh tế ven biên; kêt nôi hiệu quả các cảng biển, cảng hàng không, cửa khẩu quốc tế, đầu mối giao thương lớn, các đô thị, trung tâm kinh tế, cực tăng trưởng. Phát triển các vành đai công nghiệp - đô thị - dịch vụ tại các vùng động lực, vùng đô thị lớn.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ  tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá cao Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các cơ quan hữu quan trong việc nỗ lực hoàn thiện hồ sơ, tài liệu; nhấn mạnh đấy là nhiệm vụ mới, quan trọng nhưng hết sức phức tạp, chưa từng có tiền lệ, chưa có nhiều kinh nghiệm nhưng các cơ quan đều nỗ lực, cố gắng xây dựng hoàn thiện.

Lưu ý thời gian theo kế hoạch không còn nhiều, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị các cơ quan tiếp tục nghiên cứu, tập hợp các ý kiến góp ý để hoàn thiện hồ sơ, báo cáo. Đề nghị Ủy ban Kinh tế của Quôc hội tập trung làm rõ các nội dung, xem xét các vấn đề đã đủ chín, đủ rõ, đủ điều kiện để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh quy hoạch xác định không gian phát triển là chủ yếu, không phải nội dung nào cũng đưa vào quy hoạch và nội dung quy hoạch tổng thể cũng không thể quá chi tiết. Luật Quy hoạch chính là điểm tì pháp lý vững chắc nhất để xác định nội dung nào thể hiện trong Quy hoạch để từ đó có cơ sở để giải trình, tiếp thu các ý kiến, kiến nghị trên nguyên tắc nếu không có phương án giải trình phù hợp thì phải được tiếp thu.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cũng cho rằng cần phải tổ chức hội thảo quốc gia về nội dung này nhằm huy động sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học nghiên cứu tiếp thu kĩ lưỡng các nội dung.