HĐND tỉnh Nghệ An cụ thể hóa các nghị quyết, hướng vào thực tiễn cuộc sống

Bám sát cuộc sống

HĐND tỉnh khóa XVII đầu nhiệm kỳ có 91 đại biểu, trong đó 25 đại biểu nữ (tỷ lệ 27%); 13 đại biểu người dân tộc thiểu số (tỷ lệ 14,3%). Chất lượng đại biểu được nâng cao cả về trình độ chuyên môn và lý luận chính trị. Tỷ lệ đại biểu có trình độ từ đại học trở lên có 90 đại biểu (tỷ lệ 98,9%), trình độ lý luận chính trị cử nhân, cao cấp có 76 đại biểu (tỷ lệ 83,5%).

Nhiệm kỳ 2016 - 2021, HĐND tỉnh đã ban hành 306 nghị quyết, trong đó có 54 nghị quyết về cơ chế chính sách phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Các Nghị quyết được ban hành đúng pháp luật, kịp thời cụ thể hóa vấn đề được giao trong văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên, đề ra các biện pháp phát triển trên các lĩnh vực ở địa phương, đồng thời đề ra nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, có tính khả thi cao, tạo động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế phát triển, đảm bảo an sinh xã hội, giữ vững quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội, được đông đảo cử tri và Nhân dân tỉnh đánh giá cao.

Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Xuân Sơn cùng đoàn giám sát kiểm tra tại huyện Thanh Chương. Ảnh: Kỳ Thanh

Ngay sau khi được ban hành, Nghị quyết HĐND tỉnh Nghệ An đã được cụ thể hóa bằng các quyết định để các sở, ban, ngành, địa phương, đơn vị liên quan tổ chức triển khai thực hiện. Thường trực, các Ban HĐND tỉnh tăng cường đôn đốc, giám sát việc thực hiện nghị quyết của các cấp, các ngành nhằm đề ra các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Khi phát hiện nội dung nghị quyết không còn phù hợp với thực tế, không có tính khả thi, Thường trực, các Ban HĐND tỉnh đã kiến nghị HĐND tỉnh điều chỉnh, bổ sung hoặc thay thế kịp thời, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Tiêu biểu như nghị quyết về một số chính sách hỗ trợ dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn; Nghị quyết về số lượng, chức danh, mức phụ cấp, chế độ chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách và các đối tượng khác ở xã, phường, thị trấn và xóm, khối, bản; Nghị quyết hỗ trợ kinh phí để thuê khoán người nấu ăn phục vụ bán trú tại các trường mầm non công lập thuộc các xã đặc biệt khó khăn tỉnh…

Chương trình, nội dung của các kỳ họp có nhiều đổi mới, chất lượng hơn; vai trò điều hành và công tác điều hành các kỳ họp của Thường trực HĐND tỉnh đảm bảo tính dân chủ, đúng luật và phát huy trí tuệ của các đại biểu HĐND tỉnh. Đây là những cơ sở pháp lý để các cấp chính quyền xây dựng kế hoạch và tổ chức điều hành thực hiện; tạo chuyển biến mạnh mẽ trên lĩnh vực kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh trên địa bàn tỉnh. Các vấn đề xã hội được quan tâm, qua đó đã ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực. Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng cao. Diện mạo vùng thành thị đến nông thôn, đồng bằng lên miền núi có sự đổi mới rõ rệt. Niềm tin của Nhân dân vào Đảng, chính quyền ngày càng được củng cố.

Đổi mới, nâng cao hiệu quả giám sát và tiếp xúc cử tri

Nhiệm kỳ qua, Thường trực, các ban, tổ đại biểu và các đại biểu HĐND tỉnh đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, làm việc đúng nguyên tắc, luôn nêu cao trách nhiệm cá nhân và tập thể trước HĐND; qua đó hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật. Các hoạt động tổ chức kỳ họp, quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương; hoạt động giám sát, khảo sát, tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo, thẩm tra và xử lý các vấn đề phát sinh giữa 2 kỳ họp được thực hiện đảm bảo hiệu quả, chất lượng, có nhiều sáng tạo, đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động.

Lãnh đạo tỉnh và đại biểu HĐND tỉnh trao đổi bên lề kỳ họp HĐND tỉnh khóa XVII. Ảnh: Anh Mạnh

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, tính tranh luận cao (bình quân mỗi kỳ họp có 15 ý kiến chất vấn). Số lượng câu hỏi chất vấn tăng lên, các câu hỏi đi sâu làm rõ trách nhiệm của người bị chất vấn, hạn chế được tình trạng nể nang, ngại va chạm. Việc trả lời chất vấn cơ bản đúng trọng tâm, không né tránh, làm rõ các vấn đề đại biểu quan tâm, xác định rõ trách nhiệm trong quản lý, điều hành cũng như cam kết lộ trình thực hiện.

Điểm mới trong nhiệm kỳ là HĐND tỉnh Nghệ An tái chất vấn, tổ chức phiên chất vấn "mở" tại kỳ họp thường lệ cuối nhiệm kỳ về trách nhiệm của UBND tỉnh, Thủ trưởng các sở, ban, ngành liên quan trong việc triển khai thực hiện các Nghị quyết về giám sát chuyên đề; Báo cáo kết luận giám sát của Thường trực HĐND tỉnh và Thông báo kết luận các phiên chất vấn từ đầu nhiệm kỳ. Sau phiên chất vấn, Thường trực HĐND tỉnh ban hành Thông báo kết luận yêu cầu UBND tỉnh và các sở, ngành, địa phương liên quan giải quyết các vấn đề được đại biểu nêu lên nhưng chưa được trả lời hoặc trả lời chưa thỏa đáng, đồng thời thường xuyên đôn đốc, theo dõi, giám sát việc thực hiện lời hứa, kết luận chất vấn. Sau chất vấn, nhiều nội dung kết luận đã được chỉ đạo quyết liệt và có nhiều chuyển biến tích cực. Bên cạnh đó, việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND tỉnh bầu được triển khai nghiêm túc việc lấy phiếu tín nhiệm đối với 29 người giữ các chức vụ. Kết quả, có 28 người đạt trên 50% tổng số đại biểu đánh giá tín nhiệm cao.

Từ đầu nhiệm kỳ 2016 - 2021 đến nay, HĐND tỉnh Nghệ An, Thường trực, các Ban HĐND tỉnh đã tổ chức 43 cuộc giám sát chuyên đề. Trong đó, giám sát của HĐND tỉnh là hình thức giám sát mới so với trước đây và đóng vai trò rất quan trọng; các chuyên đề giám sát của HĐND là những vấn đề còn nhiều khó khăn, bất cập, tác động lớn đến đời sống kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh, được xem xét, quyết định tại kỳ họp. Giám sát của Thường trực, các Ban HĐND tỉnh tập trung vào các lĩnh vực cụ thể, giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri, việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân. Thời gian vừa qua, một số tổ đại biểu HĐND cũng đã có những chuyên đề giám sát, góp phần giải quyết những vấn đề đặt ra trên địa bàn bầu cử của mình. Đáng chú ý, một số cuộc giám sát của HĐND tỉnh Nghệ An đã mời thêm các chuyên gia, sử dụng kết quả điều tra xã hội học để phục vụ giám sát có hiệu quả. Đơn cử như chuyên đề giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, an toàn, vệ sinh lao động và chế độ, chính sách đối với người lao động của các tổ chức, đơn vị và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 - 2018…

Việc theo dõi, đôn đốc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau giám sát được quan tâm thường xuyên. HĐND tỉnh Nghệ An và các cơ quan của HĐND tỉnh đã "đeo bám", tăng cường tái giám sát đối với các nội dung mà đối tượng giám sát không thực hiện hoặc thực hiện chưa đạt yêu cầu. Như việc tổ chức tái giám sát việc thực hiện kiến nghị sau giám sát công tác dạy nghề và giải quyết việc làm; việc thực hiện một số chính sách xuất khẩu lao động…

Hoạt động giải trình tại các phiên họp của Thường trực HĐND là hình thức hoạt động mới song Thường trực HĐND tỉnh Nghệ An đã tổ chức một cách bài bản, nề nếp, định kỳ mỗi năm 2 phiên. Mục đích yêu cầu các tổ chức, cá nhân hữu quan giải trình, làm rõ trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao, nội dung được lựa chọn yêu cầu giải trình là những vấn đề chậm được giải quyết hoặc giải quyết chưa dứt điểm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân và sự phát triển chung của tỉnh, gây bức xúc trong nhân dân.

Thực tiễn hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh Nghệ An thời gian qua diễn ra nghiêm túc, đúng quy định. Thời điểm trước và sau kỳ họp, các vấn đề mà cử tri quan tâm, kiến nghị đều được tổng hợp, phân loại và chuyển tới cấp có thẩm quyền để nghiên cứu, giải quyết. Đa số cử tri đều bày tỏ sự đồng tình với cách giải quyết và câu trả lời của các cơ quan chức năng.

Ông Nguyễn Xuân Sơn kiểm tra công tác chuẩn bị bầu cử tại phường Đông Vĩnh, TP.Vinh - Ảnh: Kỳ Thanh

Các cuộc tiếp xúc cử tri có nhiều đổi mới về hình thức, nội dung. Địa điểm tiếp xúc ở đâu thì sau kỳ họp tiếp xúc ở đó nhằm phản hồi đúng hẹn cho cử tri. Một số cuộc tiếp xúc cử tri đã bố trí cả đại biểu HĐND tỉnh, huyện và xã cùng lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của cử tri. Cách làm này giúp tiết kiệm thời gian, công sức của cử tri; các ý kiến, kiến nghị sẽ được các đại biểu phân loại, giải trình đầy đủ. Các cuộc tiếp xúc cử tri đã thu hút được sự quan tâm, tham dự của cử tri và nâng cao ý thức về trách nhiệm giải trình, tiếp thu của cơ quan chức năng, chính quyền địa phương; thể hiện rõ mối liên hệ giữa đại biểu và cử tri. Vai trò, trách nhiệm, kỹ năng của đại biểu trong tiếp xúc đã nâng lên theo hướng đi vào những vấn đề cụ thể, sát với nội dung kỳ họp và tình hình kinh tế - xã hội của địa phương; không chỉ ghi nhận ý kiến, kiến nghị của cử tri, nhiều đại biểu còn trực tiếp thông tin, trao đổi lại, giải đáp rõ về các kiến nghị đã được cơ quan chức năng giải quyết, qua đó góp phần hạn chế việc cử tri kiến nghị nhiều lần. Bên cạnh hình thức tiếp xúc thường lệ, HĐND tỉnh đã tổ chức các cuộc tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, hướng đến đối tượng trực tiếp chịu sự tác động của chính sách dự kiến ban hành để có thêm nhiều thông tin phục vụ việc xem xét, quyết định tại kỳ họp.

Ông Nguyễn Xuân Sơn, Chủ tịch HĐND tỉnh đánh giá: Nhiệm kỳ 2016 - 2021, HĐND tỉnh đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trên tất cả các mặt hoạt động. Việc ban hành các nghị quyết của HĐND tỉnh đã kịp thời cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tạo động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, đảm bảo quốc phòng an ninh tỉnh nhà. HĐND đã thực hiện tốt chức năng giám sát, góp phần chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, bất cập và nâng cao trách nhiệm, hiệu quả công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, đáp ứng tốt hơn nguyện vọng và niềm tin của cử tri. Nhiệm kỳ 2021 -2026 tiếp tục thực hiện tốt, có hiệu quả Quy chế phối hợp công tác với UBND, UBMTTQ và các cơ quan có liên quan. Trước mắt, chỉ đạo triển khai thực hiện đề án và nghị quyết về việc thành lập Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, đảm bảo tiến độ, chất lượng… Với những kết quả đã đạt được, hoạt động của HĐND tỉnh Nghệ An nhiệm kỳ 2016 - 2021 đã để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp trong mỗi đại biểu HĐND tỉnh nói riêng và cử tri, nhân dân trong và ngoài tỉnh nói chung, xứng đáng là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XIX.