Hàng tỷ USD tăng trưởng kinh tế của Việt Nam có thể bị “thổi bay” do thiên tai

Theo WB, các thảm họa thiên nhiên có thể "thổi bay" hàng tỷ USD tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong thập kỷ tới nếu không có chiến lược tăng cường khả năng chống chịu mới.

"Nếu chậm triển khai các hoạt động thêm 10 năm thì nền kinh tế Việt Nam sẽ phải chịu thiệt hại thêm 4,3 tỷ USD Mỹ do thiên tai", WB dự báo. "Với kịch bản biến đổi khí hậu cao, đến năm 2030 biến đổi khí hậu có thể đẩy hơn 1,2 triệu người vào tình cảnh nghèo đói".

Báo cáo ước tính 12 triệu người ở các tỉnh ven biển đang phải chịu ảnh hưởng từ nguy cơ của các trận bão lũ nặng nề và hơn 35% nhà ở hiện đang nằm ở các khu vực ven biển bị xói mòn.

Trung bình mỗi năm có tới 852 triệu USD - tương đương 0,5% GDP - và 316.000 việc làm trong các lĩnh vực kinh tế chủ chốt bị ảnh hưởng do nguy cơ lũ lụt ven sông và ven biển.

Cụ thể, ngành nông nghiệp trị giá 1 tỷ USD GDP và 1,5 triệu nông dân bị ảnh hưởng trực tiếp do lũ. 1,1 triệu tấn thủy sản có nguy cơ bị ảnh hưởng do lũ hàng năm, tương đương với 935 triệu USD kim ngạch xuất khẩu. Hay ngành du lịch biển đóng góp 70% GDP du lịch quốc gia, nhưng khu vực ven biển thường phải đối mặt với lũ lụt, nước dâng do bão và sạt lở.

Ngập lụt nghiêm trọng cũng ảnh hưởng trực tiếp tới 26% số bệnh viện công và trạm xá cùng 11% các trường học trong khu vực. Hơn một phần ba lưới điện của Việt Nam được đặt tại các khu vực trong rừng, do đó đứng trước nguy cơ bị hư hỏng khi cây đổ do bão.

Theo báo cáo, dù chương trình quản lý rủi ro của Việt Nam đạt được nhiều tiến bộ trong thập kỷ qua nhưng vẫn phải đối mặt với những thách thức đáng kể. Những tồn tại chính gồm thông tin về rủi ro rời rạc và thiếu, các quy định liên quan như quy hoạch không gian, quy chuẩn xây dựng, tiêu chuẩn an toàn và bảo trì hệ thống cơ sở hạ tầng được thực thi kém hiệu quả.

Báo cáo về tăng cường khả năng chống chịu của khu vực ven biển ở Việt Nam đưa ra một kế hoạch hành động cụ thể thuộc năm lĩnh vực chiến lược cần được triển khai khẩn trương và dứt khoát. Đó là cải thiện các công cụ dữ liệu và ra quyết định bằng cách xây dựng cơ sở dữ liệu thiên tai có thể truy cập công khai và hệ thống quản lý tài sản đối với các cơ sở hạ tầng quan trọng. Các yếu tố rủi ro trong quy hoạch phân vùng và không gian cần cân nhắc dựa trên thông tin sẵn có tốt nhất. Hệ thống cơ sở hạ tầng và dịch vụ công về tăng cường khả năng chống chịu bằng cách nâng cấp các công trình này tại những khu vực dễ bị ảnh hưởng nhất và ít được bảo vệ, đồng thời cập nhật các tiêu chuẩn an toàn hiện có.

Các giải pháp dựa trên tự nhiên được tận dụng bằng cách khai thác khả năng bảo vệ và đóng góp phát triển kinh tế của hệ sinh thái một cách có hệ thống; nâng cao năng lực phòng ngừa và ứng phó với thiên tai, hệ thống cảnh báo sớm phải nâng cấp, tăng cường năng lực ứng phó của địa phương; cải thiện mạng lưới an sinh xã hội và thực hiện phân bổ ngân sách rủi ro toàn diện.