Hà Tĩnh: Phát hiện chuông đồng cổ thời Tây Sơn

Chiếc chuông đồng cổ hầu như còn nguyên vẹn

Chiếc chuông đồng cổ này được lưu giữ tại ngôi Chùa Thanh Quang (Thanh Quang Tự), trước đây có tên là “Yên Nhân Tự”, thuộc thôn Nam Hải, xã Thạch Hải, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh). Chuông còn nguyên vẹn, có kích thước cao 75cm, nặng 70kg, đường kính vành miệng rộng 30cm, được chế tác bằng phương pháp đúc thủ công truyền thống với chất liệu đồng cổ màu vàng gồm 3 phần: Quai chuông, thân chuông và vành miệng chuông. Quai chuông được tạo dáng họa tiết hoa văn hình hai con rồng trong tư thế đấu lưng vào nhau, đuôi rồng cuộn tròn, lưng rồng to có vẩy; thân chuông chia làm 4 múi theo chiều dọc, mỗi múi gồm 2 ô theo chiều ngang. Các ô đều khắc minh văn bằng chữ Hán cổ có nội dung nói về triết lý đạo Phật, khắc người hưng công và người công đức xây dựng chùa và niên đại đúc chuông; Phía trên thân chuông ở 4 múi có 4 chữ Hán cổ: Yên Nhân Tự Chung (Chuông chùa Yên Nhân). Ở ranh giới giữa ô trên và ô dưới có 4 núm to hình tròn, có đường viền hoa, vừa làm núm gõ vừa tượng trưng cho 4 hướng: đông, tây, nam, bắc. Hoa văn trên góc chuông tạo dáng hình quả Trám nối liền nhau. Vành miệng chuông hơi loe, có hai gờ nổi hình tròn đồng tâm để trơn không trang trí hoa văn.

Căn cứ vào minh văn được khắc ghi trên thân chuông, các nhà sử học cho biết, chuông được đúc vào niên hiệu Cảnh Thịnh (1793-1802) thời Tây Sơn.

Chùa Thanh Quang nơi lưu giữ chiếc chuông cổ

 Với phát hiện trên cho thấy, sức lan tỏa của triều đại Tây Sơn, tuy tồn tại thời gian ngắn song đã để lại và đóng góp cho đất nước những giá trị tinh thần, vật chất vô cùng phong phú là những di vật quý có nhiều giá trị về lịch sử về khảo cổ, văn học, kiến trúc, mỹ thuật...đặc biệt các bài minh chuông được đúc khắc trên chuông là những tư liệu quý, góp phần nghiên cứu về vương triều Tây Sơn trong lịch sử dân tộc cần được gìn giữ, nghiên cứu và bảo vệ./.