Không thể nói “suông” khi tham gia TPP

Trả lương cao hơn quy định

Theo bảng lương tháng 8/2015 mà Cty Việt Hưng cung cấp, lương của công nhân (CN) Phan Thị Thanh Phượng sau khi trừ các khoản BHXH, BHYT, BHTN, đoàn phí CĐ, còn hơn 7,76 triệu đồng. Tương tự, CN Phan Vũ Hoài Tuy, thực lãnh hơn 7,15 triệu đồng; CN Nguyễn Thị Thuỳ Dung thực lãnh hơn 9,91 triệu đồng. Người lĩnh thấp nhất trong bảng lương này là hơn 5,76 triệu đồng.

Ông Phan Công Minh, Tổng giám đốc Cty Việt Hưng  cho biết, Cty có xây dựng thang, bảng lương và đăng ký đúng quy định, mức lương cơ bản Cty đang áp dụng là 3,48 triệu đồng (cao hơn quy định 348.000 đồng). Ngoài ra Cty còn trả lương theo sản phẩm, lương tháng 13 và trả các khoản trợ cấp tổng cộng gần 940.000 đồng/tháng. Cộng với tiền lương bình quân 5,51 triệu đồng/tháng, gần 1.500 CN ở đây mỗi tháng thu nhập bình quân khoảng 6,4 triệu đồng/người. 

Đây là mức lương cao hơn nhiều so với tiền lương thối thiểu vùng (LTTV) năm 2015 và cao hơn cả mức LTTV dự kiến sẽ áp dụng tại vùng I trong năm 2016 là 3,5 triệu đồng như Hội đồng Tiền lương quốc gia thống nhất trong phiên họp ngày 3/9. “Bây giờ mà chỉ trả lương cho CN theo mức LTTV sẽ không có ai làm việc cho mình đâu. Khi Việt Nam gia nhập TPP, cạnh tranh LĐ gay gắt, DN còn phải tính trả lương, phúc lợi tốt hơn để giữ chân CN” - ông Minh nhận xét.

Không chỉ riêng Cty Việt Hưng, mà nhiều DN dệt may, da giày, thuỷ sản ở khu vực phía Nam hiện trả lương cơ bản cho CN cao hơn mức LTTV theo quy định 300.000 - 500.000 đồng. Ông Củ Phát Nghiệp, Chủ tịch Công đoàn Cty Pou Yuen (TPHồ Chí Minh) cho biết: Bình quân tiền lương của hơn 83.000 LĐ trong Cty hiện đạt mức trên 4 triệu đồng/người/tháng. 

Ông Nguyễn Thanh An, Chủ tịch Công đoàn Cty Việt Nam Shamho (huyện Củ Chi, TPHồ Chí Minh)  bổ sung: “Các DN ở Củ Chi hiện đang trả lương cơ bản cho CN là 3,6 triệu đồng/tháng, cao hơn cả mức LTTV dự tính áp dụng trong năm 2016 là 3,5 triệu đồng/tháng”. Còn ông Nguyễn Văn Sáng, Chủ tịch Công đoàn các KCN tỉnh Bình Phước  khẳng định: Khi NLĐ ký HĐLĐ thường có mức lương 3-3,1 triệu đồng/tháng, còn thu nhập thực tế của NLĐ, theo báo cáo của các CĐCS đạt 3,8-4,2 triệu đồng/tháng. 

Tại Cty ccoor phần Gò Đàng (chuyên xuất khẩu thủy sản, KCN Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang), dù từ đầu năm đến nay không gặp thuận lợi, nhưng lãnh đạo Cty vẫn duy trì lương tối thiểu cho hơn 2.500 CN là 5,5 triệu đồng. Còn tại Cty CP may xuất khẩu Long An, lương trung bình của CN vào khoảng 6,5 triệu đồng/tháng.

Phải thực hiện đúng luật

Tại các phiên họp của Hội đồng Tiền lương quốc gia trong tháng 8 và đầu tháng 9 vừa qua, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN Mai Đức Chính cho biết, đời sống CNLĐ hiện còn nhiều khó khăn, có 19,9% số NLĐ cho biết lương không đủ sống; 72% số NLĐ phải chi tiêu tằn tiện và rất tiết kiệm mới đủ trang trải cuộc sống; chỉ có 8% số NLĐ có tích luỹ. Điều này lý giải tại sao có 62% số NLĐ Việt Nam phải làm thêm giờ để có thêm thu nhập, trang trải cho cuộc sống và vì thế NLĐ không có thời gian để tham gia các hoạt động văn hóa, học hành, nâng cao trình độ.

Nhìn ở góc độ pháp luật, luật sư Trần Phi Đại, Cty Luật Thiện Việt (Đoàn Luật sư TPHồ Chí Minh)  phân tích: Chúng ta vừa kết thúc đàm phán và tới đây sẽ ký kết gia nhập Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Một trong những yêu cầu khi Việt Nam gia nhập TPP là cả DN và Nhà nước phải triệt để tuân thủ các công ước quốc tế mà VN tham gia ký kết cũng như pháp luật trong nước. Mà theo quy định tại Điều 91, Bộ luật Lao động năm 2012, “Mức lương tối thiểu là mức thấp nhất trả cho NLĐ làm công việc giản đơn nhất, trong điều kiện LĐ bình thường và phải đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu của NLĐ và gia đình họ”. 

Bộ LĐTBXH cam kết với Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về việc thực hiện đầy đủ Điều 91 này vào năm 2017. Do đó, nếu năm nay mà chỉ điều chỉnh mức LTTV ở mức thấp sẽ dồn toàn bộ phần còn lại cho năm sau và như vậy, DN sẽ phải gánh chịu mức tăng quá lớn. Cho nên, việc đề nghị điều chỉnh LTTV năm 2016 của Tổng LĐLĐVN lên 14,4% là phù hợp, còn nếu không cũng không thể thấp hơn mức 12,4% như Hội đồng Tiền lương quốc gia thống nhất trong phiên họp ngày 3/9.