Gia Lai: Người dân Chư Pưh chuyên canh cây có múi theo hướng VietGAP để quên hồ tiêu

Đến cuối năm 2017, toàn huyện Chư Pưh có 29,5 ha cây ăn trái có múi như cam sành, bưởi da xanh, chanh. Trong bối cảnh giá cả một số nông sản chủ lực như hồ tiêu, cao su xuống thấp, nhiều vùng trồng hồ tiêu khó tái canh do nhiễm nấm bệnh, sâu hại thì việc phát triển trồng cây có múi được xem là hướng đi mới cho những con nợ ở địa phương. Tuy nhiên, hiện do diện tích cam sành (7ha), bưởi da xanh (3ha) mới chỉ mới đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu tiêu thụ tại địa phương, chúng cũng chỉ được trồng manh mún, sản lượng ít nên chưa hình thành được thị trường tiêu thụ hàng hóa, nhà vườn chủ yếu bán cho các đầu mối tiêu thụ nhỏ lẻ tại các chợ trong huyện. Trước yêu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, đầu năm 2019, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chư Pưh đã chủ trì triển khai thực hiện dự án "Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng vùng chuyên canh cây có múi theo hướng VietGAP". 

Dự án được Viện Nghiên cứu rau quả (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) hỗ trợ ứng dụng công nghệ. Kinh phí thực hiện khoảng 10 tỷ đồng, trong đó, ngân sách trung ương hỗ trợ trên 3,6 tỷ đồng, ngân sách huyện trên 3,6 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng của người dân, thời gian thực hiện là 48 tháng. Hai loại cây trồng được dự án hỗ trợ là bưởi đỏ Hòa Bình và giống cam chín sớm CS1, được trồng trên diện tích 30ha tại 2 xã Ia Le và Chư Đon. Trong đó, xã Ia Le trồng 20 ha bưởi đỏ Hòa Bình, xã Chư Đon trồng 10 ha cam chín sớm CS1. Đây là 2 loại cây trồng đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là giống chính thức, có năng suất cao hơn so với các giống đối chứng từ 15-30%, chất lượng quả tốt. Theo đánh giá của đoàn khảo sát Viện Nghiên cứu rau quả và Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam thì điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của huyện Chư Pưh rất phù hợp với cây cam CS1 và cây bưởi đỏ Hòa Bình. Hai loại cây này có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt, cho sản phẩm chất lượng ở địa phương này. Là một trong những hộ tham gia dự án, ông Nguyễn Văn Cảm (thôn Phú Bình, xã Ia Le) cho hay, cách đây gần 2 tháng, gia đình ông được hỗ trợ trồng 0,5 ha bưởi đỏ Hòa Bình. Đến nay, cây đã bắt đầu nảy chồi mới, phát triển tốt và tỷ lệ sống gần như tuyệt đối. Ngoài hộ ông Cảm còn có 19 hộ khác trong thôn cũng tham gia dự án, mỗi hộ trồng 0,5 ha. Đây là những hộ có diện tích hồ tiêu chết từ 2 ha đến 4 ha, nợ vay ngân hàng nên cuộc sống rất khó khăn. "Chúng tôi xác định việc tham gia dự án là cơ hội để chuyển đổi cây trồng, tạo ra sinh kế mới để quên dần cây tiêu. Tham gia dự án, chúng tôi cũng an tâm bởi đầu ra sản phẩm được dự án cam kết sẽ kết nối với các doanh nghiệp, siêu thị tiêu thụ với giá cả ổn định", ông Cảm chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Long Khánh-phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chư Pưh, hiện 20 hộ dân thôn Phú Bình (xã Ia Le) và 5 hộ dân ở thôn Ngăng, Plei Thơh Ga B (xã Chư Don) đã trồng được 15 ha bưởi và cam. Theo tính toán, đến năm 2022, diện tích này sẽ cho thu hoạch 75 tấn quả (tương đương 5 tấn/ha). Sau khi kết thúc dự án, sản lượng quả đạt khoảng trên 100 tấn các loại. Với giá bán ổn định ở mức từ 35.000 đồng/kg đến 40.000 đồng/kg, người dân sẽ có nguồn thu nhập khá. Năm 2020, dự án sẽ tiếp tục hỗ trợ thêm nhiều hộ dân trên địa bàn xã Ia Le và Chư Don trồng 15 ha hai loại cam, bưởi như trên. "Kết quả đạt được của dự án sẽ là cơ sở để nhân rộng trên toàn bộ diện tích đất sản xuất nông nghiệp tại các thôn, làng khó khăn ở các xã Ia Le, Chư Đon, Ia Hla, Ia Hrú. Đồng thời, việc này giúp địa phương xây dựng mới và duy trì mô hình sản suất cây ăn quả an toàn theo quy trình VietGAP, góp phần cải thiện môi trường, nâng cao hiệu quả sản xuất, tiến tới hình thành các vùng sản xuất tập trung có quy mô lớn, tạo ra những sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu thị trường", ông Khánh cho hay.