Gia đình cựu binh Mỹ trao tặng hiện vật cho Di tích Nhà tù Hỏa Lò

Đại diện gia đình cựu binh Wilber, người con trai thứ hai Thomas Eugene Wilber đã trao tặng một số kỷ vật mà cha ông đã gìn giữ, đưa về từ trại tạm giam Hỏa Lò và một số tài liệu mà gia đình đã sưu tầm, cất giữ cẩn thận trong gần nửa thế kỷ qua, bàn giao lại cho Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò. Đó là những bức thư của cha ông gửi từ Việt Nam cho Thomas và mẹ; là tấm giấy gói quà mà chính tay Thomas đã gói và gửi sang cho cha, được người cha lưu giữ cẩn thận; cuốn băng ghi âm của Đài Tiếng nói Việt Nam phỏng vấn Walter Eugene Wilber về chiến tranh Việt Nam; 13 tờ báo quốc tế viết về cố Trung tá Hải quân phi công Walter Eugene Wilber sau khi ông được trao trả về Mỹ…

Khi trở về Mỹ, Walter Eugene Wilber là một trong rất nhiều cựu binh từng tham gia chiến tranh Việt Nam đã lên tiếng kêu gọi hòa bình, phản đối chiến tranh phi nghĩa mà quân đội Mỹ thực hiện lúc đó. Trong cuộc phỏng vấn của một số nhà báo quốc tế với tù binh phi công Mỹ đang bị giam giữ tại Hỏa Lò, Walter Eugene Wilber cho biết: “Việc rất nhiều tổ chức chống chiến tranh Việt Nam và hàng triệu công dân yêu chuộng hòa bình đang đấu tranh để kết thúc sớm cuộc chiến tranh này đã mang lại cho tôi niềm vui sướng vô cùng”.

Sau 8 lần đến Việt Nam, Thomas  Eugene Wilber quyết định tặng lại cho Ban quản lý di tích Nhà tù Hỏa Lò, với mong muốn góp phần chứng minh những thông điệp mà cha ông đã cảm nhận về chính sách nhân đạo của Chính phủ Việt Nam đối với tù binh phi công Mỹ trong thời gian họ bị tạm giam tại đây. “Từ những hiện vật và câu chuyện của bố tôi, du khách tham quan nhận ra những tù nhân ở đây, trong đó có bố tôi được Chính phủ Việt Nam đối xử nhân đạo và khi quay về Mỹ thì vẫn có sức khỏe tốt. Suốt quãng đời còn lại, ông rất quý mến và kính trọng người Việt Nam và tôi cũng có những tình cảm đặc biệt với người dân Việt Nam”, ông Thomas nhấn mạnh.

Bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Trưởng ban Di tích Nhà tù Hỏa Lò cho biết, việc làm nhỏ nhưng vô cùng ý nghĩa của gia đình cố Trung tá hải quân Mỹ Walter    Eugene Wilber sẽ có sức lan tỏa rộng đến các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tiếp tục cung cấp thêm nhiều thông tin, tài liệu và hiến tặng thêm nhiều hiện vật về tù binh phi công Mỹ; giúp Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò truyền tải tới công chúng thông điệp chân thực, khách quan về cuộc sống của tù binh phi công Mỹ ở Việt Nam.

Ông Thomas bàn giao hiện vật cho bà Nguyễn Thị  Bích Thủy, Trưởng ban Di tích Nhà tù Hỏa Lò.

Ngược dòng lịch sử, ngày 16/6/1968, chiếc máy bay F- 4 J Phantom II (biệt danh “Con ma”) do Trung tá Hải quân Walter và một phi công nữa điều khiển, thực hiện nhiệm vụ ném bom bắn phá miền Bắc đã bị lưới lửa phòng không Việt Nam bắn cháy trên bầu trời Đô Lương (Nghệ An). Trung tá Walter Eugence Wilber nhảy dù ra khỏi máy bay và rơi xuống cánh đồng xã Thanh Tiên, Thanh Chương (Nghệ An). Người đồng đội của ông đã tử nạn. Walter Eugence Wilber sau đó được chuyển tới giam giữ tại trại giam Hỏa Lò (Hà Nội). Trong suốt thời gian 5 năm bị tạm giam tại Hỏa Lò (1968 - 1973), Walter đã nhận được sự đối xử nhân đạo, khoan dung từ những cán bộ, chiến sỹ quản lý trại giam. Từ đó, ông có những hành động tích cực nhằm sớm chấm dứt cuộc chiến phi nghĩa mà quân đội Mỹ đang thực hiện tại Việt Nam. Ngày 12/2/1973, Walter Eugence Wilber đã được Chính phủ Việt Nam trao trả cho Chính phủ Hoa Kỳ, theo tinh thần của Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam. Ông mất năm 2015.