Dự phòng lây truyền HIV: 96,8% trẻ không bị lây nhiễm HIV từ mẹ

Một trong những thành tựu nổi bật của công tác phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam là giảm và hạn chế tốc độ gia tăng HIV/AIDS; giảm số người tử vong do HIV/AIDS.Cục phòng, chống HIV/AIDS đã đóng góp tích cực vào công tác phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam, từ việc củng cố hệ thống tổ chức, hoàn thiện hành lang pháp lý đến việc triển khai rộng rãi các hoạt động chuyên môn, cũng như nghiên cứu khoa học, hợp tác và phát triển.

Theo báo cáo của Cục Phòng, chống HIV/AIDS, đến nay 62/63 tỉnh, thành phố đã thành lập “Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS” thuộc Sở Y tế (trừ Thành phố Hồ Chí Minh giữ mô hình Văn phòng Ủy ban phòng chống AIDS theo đặc thù riêng). Công tác truyền thông đã được quan tâm, liên tục được đổi mới về nội dung và đa dạng về hình thức.

Các hoạt động can thiệp giảm tác hại ngày càng được mở rộng trong 10 năm qua đã góp phần đáng kể vào việc làm giảm rõ rệt tỷ lệ lây nhiễm HIV. Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy từ 29% năm 2001, đã giảm gần 3 lần, xuống còn 10,5% vào năm 2014.

Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ bán dâm từ 4,2% năm 2006 giảm xuống chỉ còn 2,5% trong năm 2014. Nhờ đó, tỷ lệ người nhiễm HIV mới hàng năm đã thuyên giảm đáng kể.

Công tác dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đã trở thành một trong những giải pháp hiệu quả và mang tính nhân văn nhất trong phòng, chống HIV/AIDS. Điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được triển khai tại tất cả các tỉnh, thành phố, làm giảm đáng kể tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con. Hiện nay khoảng 70% phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV. Xét nghiệm chẩn đoán sớm nhiễm HIV ở trẻ em đã được mở rộng. Thống kê năm 2014 cho thấy trong số trẻ được sinh ra từ các bà mẹ nhiễm HIV được điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con thì 96,8% là không bị lây nhiễm HIV. Kết quả này cho thấy mục tiêu về một tương lai loại trừ trẻ nhiễm HIV từ mẹ là hoàn toàn khả thi…

Công tác tư vấn xét nghiệm HIV đã được thực hiện nhiều mô hình khác nhau tại cả các cơ sở y tế và triển khai lưu động tại cộng đồng. Hiện có hơn 1.300 cơ sở xét nghiệm HIV, mỗi năm tiến hành xét nghiệm hàng triệu mẫu xét nghiệm, tăng gấp đôi so với 5 năm trước đây. Giám sát trọng điểm cũng được tiến hành thường xuyên hàng năm tại 40 tỉnh, thành phố.

Tư vấn cho bệnh nhân cai nghiện bằng Methadone

Trong 10 năm qua, đội ngũ cán bộ y tế và các tuyên truyền viên đồng đẳng đã tiếp cận với các nhóm nguy cơ cao như người nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm và nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới để phát bơm kim tiêm sạch, bao cao su, vận động họ tiếp cận dịch vụ tư vấn-xét nghiệm HIV, điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện…

Đặc biệt, sau khi thí điểm thành công ở Hải Phòng và Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2009, phương pháp điều trị bằng Methadone hiện nay đang được quan tâm mở rộng để điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện.Hiện có 47 tỉnh, thành phố đang triển khai điều trị Methadone cho hơn 33.000 bệnh nhân, mang lại hiệu quả to lớn về sức khỏe, dự phòng lây nhiễm HIV cũng như những hiệu quả khác về kinh tế, góp phần ổn định trật tự, an ninh cho toàn xã hội.

Bên cạnh đó, việc chăm sóc và điều trị HIV/AIDS trong 10 năm qua đã đạt được những thành tựu to lớn. Hiện nay, 50% số huyện đã có cơ sở điều trị HIV/AIDS và trên 500 trạm y tế xã đã cấp phát thuốc ARV cho người bệnh. Việt Nam là một trong các quốc gia đầu tiên trên thế giới thử nghiệm thành công Sáng kiến tiếp cận điều trị 2.0 nhằm đưa các dịch vụ xét nghiệm và điều trị ARV về các trạm y tế xã...

Đánh giá về những thành tựu đã đạt được trong công tác phòng chống HIV/AIDS trong giai đoạn vừa qua, Thứ trưởng Bộ Y tế GS,TS Nguyễn Thanh Long ghi nhận những thành tựu của Cục phòng, chống HIV/AIDS trong công tác bảo vệ sức khỏe của người dân.Cục đã thể hiện được sự trưởng thành vươn lên, ý chí quyết tâm vượt qua nhiều thử thách hoàn thành nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước phân công. Thành tựu phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam đã làm giảm, hạn chế sự gia tăng của HIV/AIDS và giảm được số lượng người tử vong do HIV/AIDS. Thứ trưởng hy vọng thời gian tới, Cục Phòng, chống HIV/AIDS sẽ tiếp tục phát triển, vượt qua khó khăn, thách thức để vươn tới những mục tiêu mới cao hơn, hướng tới mục tiêu “Kết thúc đại dịch AIDS” ở Việt Nam trong tương lai không xa.

Cũng nhân dịp này, Cục phòng, chống HIV/AIDS vinh dự được đón nhận Huân chương lao động hạng Ba, do có những thành tích xuất sắc đã đạt được trong công tác phòng, chống HIV giai đoạn 2005-1015.