Dịch Zika bùng phát: Hối thúc sửa luật cấm phá thai

Phá thai chui

Năm 2012, Tòa án Tối cao Brazil cho phép có ngoại lệ đối với luật cấm nạo phá thai đã áp dụng ở nước này được 70 năm. Theo đó, việc chấm dứt thai kỳ không bị coi là phạm tội khi bào thai bị thiếu não- loại bệnh hiếm gặp khiến đứa trẻ mất một phần não và hộp sọ. Hiện nay, vấn đề đang gây chú ý ở Brazil là bệnh đầu nhỏ. Có 270 trường hợp bị bệnh đầu nhỏ được xác nhận ở Brazil kể từ tháng 10/2015 và gần 3.500 ca nghi ngờ đang được theo dõi. Phát ngôn viên Bộ Y tế Brazil ước tính, 500.000 - 1,5 triệu người nước này đã bị nhiễm Zika.

Ông bố Geovane Silva đang bế con trai Gustavo Henrique bị bệnh đầu nhỏ tại một bệnh viện ở Brazil. Ảnh: PRI

Bộ luật Hình sự năm 1940 của Brazil chỉ cho phép nạo phá thai trong hai trường hợp: Mang thai do bị hiếp dâm và việc chấm dứt thai kỳ là cần thiết để cứu tính mạng người mẹ. Tòa án Tối cao năm 2012, đưa thêm nguyên nhân bệnh thiếu não vào danh sách ngoại lệ. Các nhà đấu tranh nữ quyền luôn đấu tranh để kéo dài danh sách này, nhưng không đạt được tiến triển, thậm chí thụt lùi. Gần đây, các chính trị gia bảo thủ đang thúc đẩy một dự luật mới trong đó yêu cầu các nạn nhân bị cưỡng hiếp phải được khám cơ thể trước khi được phép phá thai.

Không biết bao nhiêu phụ nữ thu nhập thấp tìm cách phá thai chui một cách không an toàn, khiến họ bị thương tổn nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Dù báo chí thường xuyên đăng tin về những trường hợp này, các chuyên gia cho rằng, không có con số thống kê chính thức về việc có bao nhiêu người Brazil chết vì nạo phá thai trái phép. Nếu phụ nữ nào bị phát hiện phá thai chui, họ có thể phải ngồi tù 3 năm.

Brazil là nơi các nhà thờ Công giáo và Tin Lành có ảnh hưởng lớn, nên ở đây không cho phép nạo phá thai. Theo kết quả một cuộc khảo sát chính thức năm 2014, có đến 79% người Brazil ủng hộ quy định này. Đã có dấu hiệu tích cực cho thấy Brazil sẽ phải thay đổi. Trong tuần này, báo chí Brazil đăng ý kiến của luật sư Jesseir Coelho de Alcantara ở bang Goias nói rằng, những phụ nữ mang bầu mà thai nhi bị chứng đầu nhỏ nên được xem xét từng trường hợp để quyết định có được chấm dứt thai kỳ hay không.

Một nhóm gồm các luật sư, nhà hoạt động xã hội và nhà khoa học Brazil vừa đệ đơn yêu cầu Tòa án tối cao nước này cho phép những phụ nữ nhiễm Zika được phá thai. Phụ nữ Brazil “không thể bị trừng phạt vì hậu quả của chính sách sai lầm”, nhóm này tuyên bố. Ngoài Brazil, luật của nhiều quốc gia khác cũng không cho phép nạo phá thai.

Phát biểu tại một hội nghị quốc tế về kế hoạch hóa gia đình gần đây tại Indonesia, bà Anu Kumar, Phó Chủ tịch tổ chức phi chính phủ IPAS (đấu tranh vì quyền nạo phá thai), nói rằng, dịch Zika cho thấy những hậu quả to lớn do luật cấm nạo phá thai gây ra. Mỗi năm, khoảng 47.000 phụ nữ trên toàn cầu chết vì nạo phá thai không an toàn.

Trung tâm Quyền sinh sản El Salvador đang vận động hành lang để chính phủ thay đổi chính sách về nạo phá thai nhằm ứng phó bệnh đầu nhỏ. Nhưng phát ngôn viên của Trung tâm cho biết, chính phủ chưa phản hồi kiến nghị của họ hay nỗ lực tăng cường chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình để giúp đỡ các cặp đôi tránh thai, BBC đưa tin.

 Lo tan giấc mơ làm mẹ

Chị Maria Erlinda Guzman đang vô cùng mong muốn có một đứa con, và đã đi chữa trị vô sinh tại bệnh viện lớn nhất của El Salvador. Nhưng nay Guzman lo sợ mơ ước được làm mẹ của chị có thể tan biến vì Zika. Sau khi chính quyền El Salvador khuyến cáo phụ nữ không mang thai trong 2 năm tới vì lo ngại virus Zika lây lan nhanh chóng, người phụ nữ 34 tuổi này định dùng biện pháp tránh thai. Guzman lo rằng chị có thể sẽ quá già để thụ thai khi dịch bệnh được kiểm soát. “Tôi có thể sẽ chẳng có đứa con nào”, AP dẫn lời chị Guzman.

Khi mối liên hệ giữa bệnh đầu nhỏ bẩm sinh với virus Zika vẫn chưa thực sự rõ ràng, những cảnh báo từ El Salvador và ít nhất 6 quốc gia khác cùng giới chuyên gia y tế trên khắp châu Mỹ đang làm dấy lên lo lắng cho hàng triệu phụ nữ đến tuổi làm mẹ và dự định sinh con.