Đến 2025: 100% số trạm y tế xã có đủ điều kiện khám, chữa bệnh BHYT

Sức khỏe
13:06 - 13/12/2016

Kiến thức của bác sĩ tuyến y tế cơ sở còn nhiều khoảng trống

Liên quan đến công tác y tế cơ sở, tại Hội thảo nâng cao chất lượng dịch vụ tuyến y tế cơ sở do Bộ Y tế tổ chức ngày 9/12 tại Hà Nội, Viện Chiến lược và chính sách y tế (Bộ Y tế) đã công bố nghiên cứu điều tra cơ sở y tế tại 6 địa phương (gồm: Bình Định, Đắk Lắk, Điện Biên, Đồng Nai, Đồng Tháp, khu vực nông thôn Hà Nội) về năng lực trong khai thác bệnh sử và khám bệnh của bác sĩ tuyến huyện và xã đối với 5 bệnh thường gặp (gồm: viêm phổi trẻ em, tiêu chảy trẻ em, lao, tăng huyết áp, đái tháo đường) chưa đáp ứng được yêu cầu. Kết quả cho thấy, kiến thức của bác sĩ tuyến cơ sở vẫn còn nhiều khoảng trống. Cụ thể, tỷ lệ câu hỏi mà bác sĩ hỏi bệnh nhân và câu hỏi cần phải hỏi để đưa ra chẩn đoán bệnh chính xác hơn chỉ đạt xấp xỉ 50%. Tương tự, số nội dung khám lâm sàng mà bác sĩ dự định khám (đã chỉ định khám) cho bệnh nhân cũng chưa đạt một nửa nội dung cần khám.

Kiến thức còn thiếu, khám lâm sàng chưa đầy đủ khiến kết quả khám bệnh cũng “liên đới”. Nghiên cứu cho thấy, dù 5 bệnh nói trên là bệnh cơ bản, thường gặp nhưng vẫn có một tỷ lệ đáng kể các bác sĩ chẩn đoán sai. Cụ thể, bệnh tăng huyết áp độ 1 tỷ lệ chẩn đoán sai là 19%, đái tháo đường týp 2 là 14%, tiêu chảy trẻ em 12%, lao 9%, viêm phổi trẻ em 3%. Tỷ lệ chẩn đoán đúng khá cao nhưng vẫn còn nhiều bác sĩ chỉ chẩn đoán đúng một phần về bệnh lý. Đặc biệt bệnh tiêu chảy trẻ em chỉ có 6% chẩn đoán đúng hoàn toàn, 81% đúng một phần.

Trình độ của bác sĩ tuyến y tế cơ sở còn hạn chế

Đáng cảnh báo chính là tỷ lệ các bác sĩ chẩn đoán đúng thì cao nhưng không chắc đưa ra chỉ định điều trị đúng. Đặc biệt với bệnh viêm phổi trẻ em có đến gần 48% bác sĩ đưa ra điều trị chưa đúng dù tỷ lệ chẩn đoán đúng tới 96-97%. Tỷ lệ bác sĩ đưa ra các chỉ định thuốc gây hại ở nhóm viêm phổi trẻ em cũng rất cao, tới gần 70%; còn đối với bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường cùng từ 34-47%. Đặc biệt, các bác sĩ cả hai tuyến đều kê đơn quá nhiều thuốc có chứa corticoid gây hại cho sức khoẻ của trẻ. Hoặc bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường, bác sĩ hay kê nhiều thuốc chồng chéo và có các dụng phụ gây hại…

Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cho rằng, y tế cơ sở có vai trò hết sức quan trọng, đóng vai trò là nền tảng. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy 70% nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân là giải quyết được ở tuyến cơ sở. Trong khi năng lực cung ứng dịch vụ các tuyến, nhất là tuyến y tế cơ sở còn hạn chế, chưa được chuyển đổi kịp thời để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khoẻ người dân dẫn đến quá tải một số bệnh viện trung ương, tuyến cuối, một số chuyên khoa, hệ thống y tế hoạt động không hiệu quả. Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn nhấn mạnh, qua nghiên cứu thực tiễn cho thấy, một trong những vấn đề hạn chế của y tế cơ sở đó là vấn đề cần phải tiếp tục bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ y tế tuyến cơ sở. Kiến thức và thực hành của tuyến dưới có những hạn chế. Tuy nhiên, nếu như họ được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và có mô hình hoạt động tốt thì họ đều có khả năng đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

Phấn đấu 100% xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế xã

Đề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt được thực hiện từ năm 2016 đến năm 2025 với mục tiêu đổi mới tổ chức bộ máy, cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính, phát triển nguồn nhân lực để nâng cao năng lực cung ứng và chất lượng dịch vụ của mạng lưới y tế cơ sở, bảo đảm cung ứng đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám bệnh, chữa bệnh cho từng người dân trên địa bàn, cung ứng dịch vụ theo hướng toàn diện, liên tục, phối hợp và lồng ghép chặt chẽ giữa dự phòng và điều trị, giữa các cơ sở y tế trên địa bàn và với tuyến trên, góp phần giảm quá tải cho các bệnh viện tuyến trên, bảo đảm công bằng, hiệu quả trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Củng cố, hoàn thiện hệ thống y tế cơ sở để giảm tải cho tuyến trên

Đề án phấn đấu đến năm 2025, 100% số trạm y tế xã có đủ điều kiện khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế và thực hiện được đầy đủ các nội dung của chăm sóc sức khỏe ban đầu, thực hiện được tối thiểu 90% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến xã; 100% trung tâm y tế huyện thực hiện được tối thiểu 90% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến huyện; 100% xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế xã; 100% dân số được quản lý, theo dõi sức khỏe.

Để đạt được mục tiêu trên, Đề án sẽ thực hiện củng cố, hoàn thiện tổ chức của mạng lưới y tế cơ sở; đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở; tăng cường đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đổi mới cơ chế tài chính cho thoạt động của y tế cơ sở; tiếp tục đầu tư để hoàn thiện, nâng cao năng lực hệ thống y tế cơ sở. Trong đó, sẽ tổ chức thống nhất trong cả nước mô hình trung tâm y tế quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh thực hiện đầy đủ các chức năng về y tế dự phòng, khám bệnh, chữa bệnh phục hồi chức năng; các phòng khám đa khoa khu vực, nhà hộ sinh (nếu có) và trạm y tế xã, phường,thị trấn trên địa bàn huyện là đơn vị chuyên môn thuộc Trung tâm y tế huyện.

Các trạm y tế xã phải thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ của chăm sóc sức khỏe ban đầu; thực hiện việc quản lý sức khỏe toàn diện, liên tục cho từng người dân trên địa bàn, tập trung vào việc theo dõi, tư vấn về sức khỏe, chăm sóc giảm nhẹ, phục hồi chức năng, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, bà mẹ, trẻ em; phòng chống các bệnh lây nhiễm, không lây nhiễm, quản lý các bệnh mạn tính; khám bệnh, chữa bệnh theo chức năng, nhiệm vụ và kết nối, chuyển người bệnh lên các cơ sở y tế tuyến trên.

Bên cạnh đó, cần đẩy nhanh lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân, nâng mức hỗ trợ đối với người thuộc hộ cận nghèo, người thuộc hộ nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp có mức sống trung bình tham gia bảo hiểm y tế…

THÁI AN