Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm khớp dạng thấp

Đây là bệnh gặp ở tất cả các nước trên thế giới, chiếm từ 0,5 – 3% dân số. Ở Hoa Kỳ, hiện có 1,5 triệu người mắc Viêm khớp dạng thấp. Còn tại Việt Nam, tỉ lệ mắc bệnh lý này trong dân số là 0,5%, trong đó nữ giới mắc nhiều hơn nam giới với tỷ lệ 3:1. Viêm khớp dạng thấp thường khởi phát ở nữ giới trong độ tuổi từ 30-60, nam giới thường khởi phát muộn hơn. 

Tại Khoa Nội cơ xương khớp Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, có khoảng 20% người bệnh Viêm khớp dạng thấp đến khám và số lượng đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Đáng chú ý, đa số các trường hợp diễn tiến nặng xuất phát từ việc điều trị sai phương pháp, điều trị không đúng chuyên khoa dẫn đến kết quả xấu hơn.

Theo TS BS. Cao Thanh Ngọc – Trưởng khoa Nội cơ xương khớp bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, những sai lầm thường trong quá trình điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp bao gồm: người bệnh khi bị sưng khớp không đến cơ sở y tế để được khám sớm mà thường đến khi bệnh đã trở nặng, hoặc không khám đúng chuyên khoa Nội cơ xương khớp dẫn đến việc không được điều trị tối ưu. Nguy hiểm hơn, người bệnh thường tự mua thuốc uống không theo toa của bác sĩ hoặc uống các loại thuốc tàu, thuốc nam, thuốc bắc mà trong đó thường có chứa thành phần corticoid.

Khi dùng các thuốc này trong thời gian đầu, người bệnh rất hài lòng vì hiệu quả giảm đau và giảm sưng khớp khá nhanh. Tuy nhiên khi dùng kéo dài, người bệnh không còn đáp ứng với thuốc, bắt đầu xuất hiện biến chứng do bệnh như biến dạng khớp và bị tác dụng phụ của thuốc như da mỏng, bầm máu ở da, tay chân teo, bụng to, kiểu hình cushing, dễ loãng xương sớm. Bên cạnh đó, một số người bệnh khi được điều trị đúng, tình trạng bệnh cải thiện thì lại tự ý ngưng thuốc dẫn đến bệnh bùng phát trở lại nghiêm trọng hơn.

TS BS. Cao Thanh Ngọc cho biết, dấu hiệu sớm trong Viêm khớp dạng là đau và sưng khớp. Khớp viêm có thể sưng, nóng, song thường ít tấy đỏ. Tình trạng viêm khớp được cho là đang hoạt động nếu đau khi sờ nắn hoặc khi vận động khớp thụ động. Sưng khớp có thể là sưng nề phần mềm quanh khớp hoặc sưng tại khớp. Sưng tại khớp thường kèm theo các dấu hiệu của tràn dịch khớp. Bệnh có thể bắt đầu ở một khớp và không đối xứng, chẳng hạn như khớp gối, song đa số các trường hợp trong vòng vài tuần đến vài tháng sẽ phát triển thành viêm nhiều khớp với tính chất đối xứng, thông thường ảnh hưởng tới các khớp cổ tay, khớp bàn ngón tay, khớp ngón gần, khuỷu, vai, háng, gối, cổ chân và các khớp nhỏ ở bàn chân.

Người bệnh còn có thể có các dấu hiệu của viêm các bao gân duỗi biểu hiện bằng sưng nề cổ tay phía mu tay, viêm các bao gân gấp có thể gây ngón tay cò súng, hội chứng đường hầm cổ tay do viêm các gân gấp gây ép thần kinh giữa ở vùng cổ tay, biểu hiện là tê, đau, hoặc rối loạn vận động phía xương quay của bàn tay. Tương tự, người bệnh có thể có hội chứng đường hầm khuỷu tay, đường hầm cổ chân do chèn ép thần kinh trụ ở khuỷu tay hoặc thần kinh chày sau ở cổ chân. Ngoài ra, người bệnh có thể có viêm bao thanh dịch mỏm khuỷu, kén hoạt dịch Baker vùng khoeo chân. Các biểu hiện cột sống nếu có chủ yếu giới hạn ở cột sống cổ, đặc biệt là C1-C2. Ở những trường hợp nặng có thể có bán trật khớp đội trục gây chèn ép tủy cổ. Ngoài ra, bệnh có thể biểu hiện ở mắt, phổi và tim mạch.

Theo TS BS. Cao Thanh Ngọc, nếu không được điều trị kịp thời, khớp viêm do VKDT có thể tiến triển đến biến dạng do tổn thương phá hủy khớp, gân, dây chằng... Các kiểu biến dạng khớp thường gặp trong Viêm khớp dạng gồm: cổ bàn tay bị lệch về phía xương trụ (bàn tay gió thổi), cổ tay hình lưng lạc đà, ngón tay người thùa khuy (co gấp khớp ngón gần và quá duỗi của khớp ngón xa), ngón tay hình cổ cò (quá duỗi khớp ngón gần và gấp khớp ngón xa).