Đảng Cộng hòa liệu có thể truất quyền tranh cử của Donald Trump?

Tây Y
00:30 - 11/10/2016

Ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump. Ảnh: Reuters

Khi bê bối khoe khoang việc sàm sỡ phụ nữ của ông Trump nổi lên, nhiều thành viên quan trọng của đảng Cộng hòa đã bày tỏ sự phẫn nộ và quay lưng lại với tỷ phú. Điều này làm dấy lên câu hỏi liệu đảng Cộng hòa có thể truất quyền ứng cử của ông Trump hay không.

Thực tế, Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa (RNC) có Điều số 9 quy định về việc thế chỗ trống nếu "ứng viên tranh cử tổng thống qua đời, rút lui, hoặc các trường hợp khác", theo BBC.

Nếu ông Trump tự nguyện rút lui khỏi cuộc đua và Điều số 9 được kích hoạt, RNC có thể triệu tập lại đại hội 2.472 đại biểu để bỏ phiếu một lần nữa, hoặc hội đồng của RNC, với 168 thành viên đại diện cho tất cả các bang và vùng lãnh thổ, sẽ lựa chọn người thay thế.

Tuy nhiên, ông Trump đã khẳng định ông không có ý định rời khỏi cuộc đua. "Tôi sẽ không bao giờ rút lui", ông nhấn mạnh hôm 8/10.

Dù vậy, những người phản đối ông Trump có thể tìm cách khai thác sự mơ hồ trong ngôn từ. Điều 9 chưa bao giờ từng được sử dụng, vì vậy giới hạn của nó chưa bao giờ được thử nghiệm. Lần cuối cùng một ứng viên rời cuộc đua vào Nhà Trắng muộn là năm 1972, khi ứng viên phó tổng thống đảng Dân chủ Thomas Eagleton buộc phải rút lui sau khi căn bệnh trầm cảm của ông bị công khai.

Cụm từ "trường hợp khác" trong quy định vốn được hiểu là ứng viên tổng thống có thể rơi vào tình trạng hôn mê, đột quỵ hoặc mắc các bệnh khác khiến họ tuy còn sống nhưng không thể tự đưa ra dấu hiệu xin rút lui.

Một số người đang đề nghị áp dụng cách giải thích rộng hơn, cho rằng "các trường hợp khác" cần bao gồm cả hành vi phạm tội, tội phản quốc hay thậm chí là "hành động không phù hợp với nguyên tắc đảng", theo nhà bình luận Thomas Balch.

Tuy nhiên, theo BBC, ông Trump có thể kiện nếu đảng Cộng hòa sử dụng "các trường hợp khác" chống lại ông. Thậm chí ngay cả khi ông Trump phạm tội, việc đó cũng không thể truất quyền tranh cử tổng thống của ông (Hiến pháp Mỹ không có quy định cấm về vấn đề này). Ông còn có thể ân xá cho chính mình sau khi đắc cử.

Đảng Cộng hòa cũng đã hết thời gian điều chỉnh quy định. Tuy Điều 9 có thể được sửa đổi nếu phần lớn Ủy ban Thường vụ của RNC và 3/4 số lượng thành viên RNC nhất trí, phải mất 30 ngày sự thay đổi đó mới có hiệu lực.

Ngoài ra, hàng chục nghìn đảng viên Cộng hòa đã bỏ phiếu sớm, nhiều người trong số họ ở các bang chủ chốt như Florida và North Carolina.

Nhiều bang cũng đặt ra thời hạn đề tên ứng viên trên lá phiếu và thời hạn đó đã trôi qua. Bất cứ ai muốn bỏ phiếu cho một ứng viên đảng Cộng hòa có thể sẽ chỉ có lựa chọn duy nhất là ông Trump.