Cuối năm 2022, bỏ sổ hộ khẩu giấy, dùng giấy tờ gì để xác nhận thông tin cư trú?

Việc bỏ Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận ngay từ khi Luật Cư trú mới chỉ còn là dự thảo. Khi Luật được ban hành và có hiệu lực áp dụng, nhiều người vẫn chưa thật sự hiểu rõ về thời điểm chính thức bãi bỏ Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú.

Cụ thể, theo quy định tại khoản 3, Điều 38, Luật Cư trú 2020, khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về dân cư và không cấp mới, cấp lại sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú cho đến hết ngày 31-12-2022.

Không còn Sổ hộ khẩu, xác nhận thông tin về cư trú thế nào?

Trong gần 60 năm (từ năm 1964 đến hết 2022), Sổ hộ khẩu đóng vai trò quan trọng trong đời sống của người dân, do là loại giấy tờ cần thiết để đi làm nhiều thủ tục hành chính, giao dịch quan trọng, như: Thủ tục đăng ký khai sinh, khai tử, đăng ký kết hôn; Thủ tục làm sổ đỏ, chuyển nhượng quyền sử dụng đất; mua bán nhà; xác nhận tình trạng hôn nhân; ký hợp đồng thế chấp/vay ngân hàng…

Cuốn sổ này chỉ còn được sử dụng trong năm 2022 và chính thức hết giá trị sử dụng từ đầu năm tới. Nhiều người dân băn khoăn về việc khi không còn Sổ hộ khẩu nữa thì khi thực hiện các thủ tục, giao dịch nêu trên phải làm thế nào?

Theo Luật Cư trú 2019, kể từ thời điểm Luật này có hiệu lực thi hành, mọi thông tin liên quan đến cư trú được cập nhật trong Cơ sở dữ liệu về cư trú, được kết nối, chia sẻ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Khi người dân nhập hộ khẩu, xóa hộ khẩu, chuyển hộ khẩu, đăng ký tạm trú… đều được cập nhật trên hệ thống của Cơ sở dữ liệu về cư trú, thay vì được viết tay trong cuốn Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú như trước đây.

Theo quy định tại Điều 17, Thông tư 55/2021 của Bộ Công an thì công dân yêu cầu xác nhận thông tin về cư trú có thể thực hiện bằng hai cách:

Cách thứ nhất là gửi yêu cầu xác nhận thông tin về cư trú qua cổng dịch vụ công quốc gia, cổng dịch vụ công Bộ Công an, Cổng dịch vụ công quản lý cư trú.

Cách thứ hai là đến trực tiếp đến cơ quan đăng ký cư trú trong cả nước (không phụ thuộc vào nơi cư trú của công dân) để đề nghị cấp xác nhận thông tin về cư trú.

Giấy xác nhận thông tin về cư trú có các nội dung như: Thời gian, địa điểm, hình thức đăng ký cư trú.

Giấy xác nhận thông tin về cư trú có giá trị sáu tháng kể từ ngày cấp đối với trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 19 Luật Cư trú (nơi cư trú của người không có nơi thường trú, nơi tạm trú) xác nhận về việc khai báo cư trú. Và có giá trị 30 ngày kể từ ngày cấp đối với trường hợp xác nhận thông tin về cư trú.

Có thể dùng Căn cước gắn chip thay cho Sổ hộ khẩu?

Ngay từ khi có thông tin sẽ xóa bỏ Sổ hộ khẩu, có nhiều luồng thông tin cho rằng Căn cước công dân gắn chip sẽ được sử dụng để thay thế Sổ hộ khẩu. Căn cước công dân gắn chip được cho là tích hợp nhiều thông tin liên quan đến người dân, trong đó có thông tin về cư trú.

Hiện nay, chưa có một văn bản nào quy định cụ thể về vấn đề này. Tuy nhiên, được biết, khi cơ sở dữ liệu của các bộ, ban, ngành được hoàn thiện và kết nối vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì người dân mới có thể sử dụng thẻ Căn cước công dân thay cho Sổ hộ khẩu.

Tức là khi đi làm các thủ tục hành chính, người dân chỉ cần xuất trình thẻ Căn cước công dân gắn chip, mọi thông tin về cư trú của người dân sẽ được “quét” trên thẻ thay cho việc xuất trình Sổ hộ khẩu như trước đây.

Chưa có lộ trình cụ thể nào cho việc thay thế này, hy vọng khi Sổ hộ khẩu chính thức được bãi bỏ vào đầu năm 2023, người dân có thể sử dụng thẻ Căn cước để thay thế.