Chuyên gia cảnh báo không tự ý dùng vaccine lao để phòng Covid-19

PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19, Bộ Y tế đã giao Bệnh viện Phổi Trung ương kết hợp với Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương nghiên cứu đề xuất triển khai đánh giá vai trò của vaccine lao BCG trong phòng, chống Covid-19.

Theo PGS Nhung, với chỉ đạo của Bộ Y tế, Bệnh viện Phổi Trung ương đã thảo luận, đề xuất với Bộ hai hướng nghiên cứu. Cụ thể, thứ nhất, Việt Nam tham gia nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng phối hợp với Pháp và Campuchia đánh giá BCG có tác dụng phòng bệnh Covid-19 cho người có nguy cơ cao là cán bộ y tế hay không.

PGS Nhung cho biết, với hướng nghiên cứu này, dự kiến Việt Nam có thể thu nhận 800 mẫu, Campuchia thu nhận 400 mẫu, Paris là 1.000 mẫu. Hiện, Bệnh viện cũng đã có báo cáo với Bộ Y tế về ý tưởng có thể cộng tác thử nghiệm lâm sàng quốc tế.

Bên cạnh đó, ở hướng nghiên cứu thứ hai, PGS Nhung cho rằng, chúng ta có thể làm ngay là nghiên cứu khảo sát trên 268 ca mắc tại Việt Nam. Theo PGS Nhung, đối với hướng nghiên cứu này sẽ không tốn kém.

PGS Nhung nêu rõ, dựa trên các ca mắc Covid-19, chúng ta thử khảo sát mối liên quan giữa vaccine lao BCG với các ca bệnh này; Đồng thời, khảo sát với những người tiếp xúc gần với người mắc Covid-19 nhưng lại không nhiễm virus SARS-CoV-2.

“Mối liên quan ấy được thể hiện xem người mắc bệnh nặng hay nhẹ và trường hợp nặng có phải do không tiêm BCG không. Đây là một trong những khảo sát có thể làm nhanh cho kết quả ban đầu trước khi chúng ta làm thử nghiệm lâm sàng lớn hơn”- PGS Nhung cho biết.

PGS.TS Nguyễn Viết Nhung cũng cho biết, hiện trên thế giới có hai nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng ở Hà Lan và Australia, tập trung vào đối tượng có nguy cơ cao nhất - những nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân Covid-19.

Hiện nay, các nghiên cứu này đã thu nhận các đối tượng tham gia. Pháp dự kiến thu nhận khoảng 1.000 thầy thuốc tuyến đầu và một số đối tượng nguy cơ cao như người cao tuổi.

“Trong quá trình liên hệ, các giáo sư của Pháp đã đề nghị Việt Nam cùng cộng tác để có một nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng đa trung tâm đa quốc gia, đánh giá thực hư việc BCG trong phòng chống Covid-19”- PGS Nhung cho biết.

PGS Nhung cho biết, đối với nghiên cứu hợp tác đa trung tâm đa quốc gia dự kiến sẽ theo dõi trong 9 tháng từ khi bắt đầu tiêm BCG và đánh giá sau 3, 6 và 9 tháng. Trong thời gian đó nhân viên y tế làm việc bình thường.

“Hiện nay, chúng ta chưa hiểu nhiều về cách cơ thể phản ứng với Covid-19, có thể xảy ra hiện tượng bão Cytokine (là chất trung gian tế bào khi sản sinh ra tiêu diệt tác nhân xâm nhập vào cơ thể), tức nếu tế bào này sản sinh vừa phải thì sẽ tiêu diệt kháng nguyên gây bệnh, nhưng nhiều quá sẽ tiêu diệt cả tế bào lành khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Điều này có thể giải thích cho trường hợp bệnh nhân 91 là phi công người Anh khỏe mạnh nhưng diễn biến bệnh rất nặng, có thể do bão Cytokine”, PGS Nhung cho biết.

Vaccine BCG là miễn dịch phòng chống lao, chủ yếu phòng bệnh lao lan tràn, hạn chế mắc các thể lao nặng như lao màng não, lao kê… BCG không có khả năng ngăn chặn nhiễm lao. Vaccine này được tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 1 tuổi, không có chỉ định tiêm cho người lớn.

Tổ chức Y tế thế giới cũng đã khuyến cáo, đối với Covid-19, không có bằng chứng gì nói rằng BCG có thể tác động tốt hơn hay xấu hơn. Tổ chức này cũng bày tỏ sự lo ngại thiếu vaccine BCG để tiêm phòng lao cho trẻ em nếu các nước tùy tiện sử dụng.

"Hiện nay, chưa có bất kỳ chỉ định nào về tiêm BCG để phòng Covid-19 trên thế giới. Chúng tôi đã cảnh báo có tác dụng phụ đáng tiếc nếu tự ý sử dụng vaccine này. Tôi cho rằng, người dân đừng quá nôn nóng mà cần chờ các nhà khoa học thêm một thời gian nữa khi kết quả nghiên cứu đã được làm sáng tỏ", PGS.TS Nguyễn Viết Nhung khuyến cáo.

Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cũng cho rằng, mỗi người dân cần thực hiện nghiêm các biện pháp phòng bệnh của Bộ Y tế gồm đeo khẩu trang, thường xuyên sát khuẩn tay, thực hiện giãn cách xã hội... tránh dịch bùng phát, lây lan trong cộng đồng.