Chuẩn bị cỗ cúng Táo Quân

Từ xa xưa, người Việt đã ngưỡng mộ tấm lòng thủy chung của 3 vị thần (Hai ông một bà: thần Đất, thần Nhà, thần Bếp núc nhưng thường được gọi chung là Táo Quân hay Táo Công) nên người dân thờ cúng với hy vọng Táo Quân sẽ giúp họ giữ “bếp lửa” trong gia đình luôn nồng ấm và hạnh phúc. 

Táo Quân quanh năm ở trong bếp nên biết hết mọi chuyện hay dở tốt xấu của mọi người và sẽ tâu với Ngọc Hoàng về việc làm ăn, cư xử của mỗi gia đình dưới hạ giới. Vì vậy để Táo Quân phù trợ cho gia đình được nhiều điều may mắn, người ta thường làm lễ đưa tiễn Ông Táo về chầu Thiên Đình. 

Lễ vật cúng Táo Quân thường gồm hai mũ Ông Táo có hai cánh chuồn và một mũ dành cho Táo Bà không có cánh chuồn, ba cái áo bằng giấy và một con cá chép (còn sống hoặc bằng giấy) để làm phương tiện Táo Quân về trời. Để giản tiện, có người chỉ cúng tượng trưng một cỗ mũ Ông Công (có hai cánh chuồn) đi kèm với một chiếc áo và một đôi hia bằng giấy.

Chuẩn bị 3 bộ mũ, áo và hia Táo Quân.

Khi mua đồ vàng mã, cần lưu ý màu sắc của mũ, áo hay hia Táo Quân thay đổi hàng năm theo ngũ hành:  

Năm hành kim thì dùng màu vàng; 

Năm hành mộc thì dùng màu trắng; 

Năm hành thủy thì dùng màu xanh; 

Năm hành hỏa thì dùng màu đỏ; 

Năm hành thổ thì dùng màu đen.  

Tùy theo gia cảnh mỗi nhà, mâm cúng Táo Quân thường có: cỗ mặn, bánh kẹo, trầu cau, rượu. Hương, đèn nến, lọ hoa tươi, đĩa ngũ quả tươi. 

Mâm cỗ cúng Táo Quân. 

Mâm cỗ mặn cúng Táo Quân nên được đặt ở trong bếp với các món: 

 1 đĩa gạo; 

1 đĩa muối; 

5 lạng thịt vai luộc; 

1 bát canh măng; 

1 đĩa xào thập cẩm; 

1 đĩa giò; 

1 con cá chép rán (hoặc cá chép sống); 

1 đĩa xôi gấc, 

1 đĩa hoa quả; 

3 chén rượu; 

1 quả cau, lá trầu; 

1 lọ hoa cúc; 

1 tập giấy tiền, vàng mã.  

Các bà nội trợ có thể thay thịt vai luộc bằng một con gà luộc ngậm hoa hồng hoặc thay đổi các món canh như canh măng, canh mọc, canh bóng... và chuẩn bị những món hơi khác nhưng cũng vẫn giữ được truyền thống và bản sắc như: bánh chưng, xôi vò,  thịt đông, nem rán, cá kho,thịt kho tàu, giò xào, hành muối, trà, rượu... 

Lễ cúng thường diễn ra trước 12h trưa, sau khi bày lễ, thắp hương và khấn vái xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa, lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối… để thả cá chở ông Táo lên chầu Trời.