Buôn thúng bán mẹt lo thuế thu nhập

Đếm đầu thuế, phí...

Bản chất của thuế TNCN là phải có thu nhập mới chịu thuế. Tuy nhiên, với cách tính thuế mới, dù có kinh doanh lỗ hay lãi, doanh thu trên 100 triệu đồng mỗi năm, tức là 8,4 triệu đồng/tháng, tất cả các hộ kinh doanh đều phải đóng thuế.

Nhiều ý kiến cho rằng, cách tính mới này là “tận thu” và thiếu công bằng đối với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Chị Dương Minh Hòa, kinh doanh tôm, cá tại chợ Nghĩa Tân (Hà Nội) cho biết: Một năm chúng tôi phải đóng bao nhiêu loại thuế.

Bắt đầu kinh doanh là phải đóng thuế môn bài, mỗi tháng đóng thuế chỗ ngồi, thuế ngành hàng rồi đủ các loại phí khác từ phí gửi xe, phí vệ sinh, phí đi vệ sinh, phí điện nước, phí bảo vệ ...

“Nếu phải đóng thuế thu nhập cá nhân thì quá là bất công với những người kinh doanh nhỏ lẻ như chúng tôi. Ví dụ, công nhân đi làm được hưởng bảo hiểm, với chúng tôi thì lời ăn, lỗ chịu.

Buôn bán ngày càng ế ẩm, người kinh doanh kiếm được tiền thì phải chi trả ở chợ, sau đó mới lo trang trải chi tiêu trong gia đình nên cuộc sống rất khó khăn. Giờ phải đóng thuế thu nhập cá nhân thì ép chúng tôi quá...”.

Sau khi liệt kê đủ loại thuế và chi phí phải đóng hàng tháng, chị Dung, bán mặt hàng đậu phụ, khoai chiên,... tại chợ Nhà Xanh (quận Cầu Giấy, Hà Nội) kể rằng, mấy ngày qua các tiểu thương chợ Nhà xanh bàn tán sôi nổi về khoản thu gọi là thuế thu nhập cá nhân đối với các tiểu thương. “Gọi là tiểu thương hay hộ kinh doanh cá thể thì cũng oai, nhưng thật ra chúng tôi là những người buôn thúng bán mẹt, lợi nhuận chẳng đáng là bao”.

Các hộ kinh doanh có thu nhập trên 100 triệu đồng một năm sẽ phải đóng thuế TNCN.

Tiểu thương sẽ không bị thiệt?

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn, việc Chính phủ trình Quốc hội thay đổi phương pháp tính thuế mới đối với hộ kinh doanh cá thể là đúng với xu thế phát triển, bởi cách tính trước đây đã bộc lộ một số bất hợp lý.

Cụ thể, trước đây việc ấn định thuế khoán dựa trên doanh số, chi phí, các khoản trừ, trong đó bao gồm cả giảm trừ gia cảnh, trong khi để xác định được những khoản đó không phải là dễ. Chẳng hạn, để xác định chi phí được trừ là điều không thể, do chi phí để kinh doanh và chi phí cuộc sống của hộ kinh doanh cá thể không có ranh giới.

Ví dụ, người dân có nhà để ở nhưng dùng mặt tiền nhà làm cửa hàng thì xác định chi phí như thế nào. Người kinh doanh này dùng vốn từ tích lũy để kinh doanh, còn người kia dùng vốn vay để kinh doanh thì có chấp nhận đưa lãi vay vào chi phí hay không; rồi người kinh doanh dùng sức lao động của những người trong gia đình thì có được chấp nhận những khoản tiền công trả cho họ không...

Điều đó cho thấy, lãi vay, khấu hao, tiền nhân công... là các nhân tố chủ yếu để hình thành nên chi phí đều không thể xác định được, đây là nhược điểm lớn nhất của cách tính thuế cũ. Chính những nhược điểm này đã dẫn đến chính sách thuế không minh bạch, thiếu rõ ràng.

Do vậy, theo ông Tuấn, tính trực tiếp trên doanh số của hộ kinh doanh cá thể là hoàn toàn đúng với thực tiễn, đúng với xu hướng phát triển và thông lệ quốc tế. Chính sách thuế thay đổi lần này không gây thiệt thòi cho người lao động,  thu với mức 0,5%, 1% hay 2% trên doanh số là nhằm khuyến khích doanh nghiệp phát triển. Rõ ràng, tiểu thương nhỏ không bị thiệt thòi với cách tính thuế mới.