Bộ trưởng Tài chính: Giữ giá trần, bỏ giá sàn vé máy bay, không đưa điện vào mặt hàng bình ổn giá

Không giữ giá trần, hãng hàng không sẽ tăng giá vé cao

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Giá (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho hay, Chính phủ muốn giữ quy định giá trần và bỏ giá sàn với vé máy bay. Quan điểm này nhận được tán thành của đa số đại biểu Quốc hội.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng, giữ giá trần và bỏ giá sàn vé máy bay là cần thiết. Bởi bỏ quy định về giá sàn nhằm giảm giá dịch vụ, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. Đồng thời, mở cơ hội cho doanh nghiệp cạnh tranh nhưng hoàn toàn không đồng nghĩa với việc doanh nghiệp có quyền cạnh tranh không lành mạnh vì có hạ giá bán thì vẫn phải tuân thủ các quy định tại Luật Cạnh tranh.

“Bỏ giá sàn sẽ mang lại nhiều cơ hội cho người dân, thúc đẩy phát triển thị trường hàng không nội địa, tạo cạnh tranh sôi động. Từ đó, tăng số lượng người dân sử dụng dịch hàng không, góp phần tăng doanh thu, lợi nhuận cho các hãng hàng không, theo đó tăng thu ngân sách nhà nước”, ông Mạnh nêu quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cùng với đề xuất bỏ giá sàn, nếu không quy định giá trần thì Nhà nước bỏ công cụ điều tiết và để doanh nghiệp cung cấp dịch vụ toàn quyền quyết định giá dịch vụ. Các hãng hàng không hoàn toàn có thể đưa ra giá dịch vụ, trong đó có giá vé máy bay ở mức cao, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, đến sản xuất, kinh doanh, tác động đến xã hội. 

Nếu khung giá có thời điểm chưa phù hợp với thực tiễn thì nguyên nhân là do khâu tổ chức thực hiện chưa kịp thời; không phải do quy định của Luật. “Trường hợp thấy giá trần chưa phù hợp, các đối tượng chịu tác động có quyền đề nghị Chính phủ kịp thời điều chỉnh”, ông Mạnh nói.

Liên quan tới giá “vé máy bay 0 đồng” của các hãng hàng không, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, thực chất, không có vé máy bay giá “0 đồng” vì Thông tư 17/2019 của Bộ Giao thông Vận tải quy định rõ nguyên tắc định giá vé cho 1 vé máy bay, phải bao gồm các khoản thuế, phí theo quy định.

“Mức giá 0 đồng” là chưa gồm thuế, phí và thực tế người tiêu dùng vẫn phải chi trả một khoản tiền nhất định. Thời gian qua, một số hãng áp dụng giá “vé 0 đồng” như một hình thức ưu đãi, chỉ áp dụng cho một số ít ghế trong 1 chuyến bay và thực tế mức giá phải trả không phải là 0 đồng.

Thực tế, các hãng hàng không đều xây dựng dải giá linh hoạt với nhiều mức giá khác nhau, tương ứng với các điều kiện, thời điểm khác nhau. Doanh thu, chi phí sẽ được tính tổng chung theo chuyến bay, đường bay.

“Để xác định hãng hàng không có vi phạm Luật Cạnh tranh hay không thì phải căn cứ trên toàn bộ chi phí của từng chuyến bay và mức giá bình quân vé máy bay, không phải chỉ tính trên các mức giá vé đơn lẻ”, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Nêu ý kiến, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) tán thành với quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Theo ông, cần giữ giá trần với vé máy bay để đảm bảo chức năng quản lý Nhà nước. Nếu không có giá trần thì doanh nghiệp hàng không “muốn tăng giá vé lúc nào cũng được và ai sẽ quản lý”.

“Giữ giá trần để người dân hưởng giá vé không quá cao, cũng không quá thấp, mà là hợp lý”, ông Hòa nói.

Trong khi đó, đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) đề xuất bỏ cả giá trần, giá sàn với vé máy bay. Theo đại biểu, nếu để giá trần, giá sàn sẽ không phù hợp với chủ trương tinh thần Nghị quyết 11 của Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.

Ông Hạ cho rằng, áp giá trần, giá sàn cũng mâu thuẫn với quy định tại Dự thảo Luật Giá (sửa đổi). Thực tế, giá cao trong giai đoạn cao điểm là phản ánh đúng quy định kinh tế thị trường, quy luật cung cầu. Giá trần chiếm tỷ lệ nhỏ trong số lượng vé hãng hàng không bán ra.

“Không quy định giá trần - sàn vé máy bay không đồng nghĩa các hãng hàng không đồng loạt tăng giá, ngược lại giúp các hãng thực hiện chính sách giá linh hoạt, có nhiều chính sách giá phù hợp, tăng giá rẻ để kích cầu, khuyến khích khách hàng tham gia di chuyển bằng hàng không”, ông Hạ nêu ý kiến.

Giải trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, giữ giá trần để bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, những người có thu nhập thấp cũng tiếp cận các dịch vụ hàng không; giảm chi phí xã hội, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Theo ông Phớc, hiện có 6 hãng hàng không nên cần quy định giá trần để bảo đảm sự quản lý của Nhà nước. “Chúng ta luôn luôn chia sẻ với doanh nghiệp”, Bộ trưởng Tài chính ví dụ, mấy năm nay Nhà nước đã giảm thuế môi trường với xăng dầu hàng không 70%, giúp các hãng bay hạ giá thành, giá cước.

Nêu lý do bỏ giá sàn vé máy bay, ông Phớc dẫn kinh nghiệm của quốc tế như Trung Quốc, Ấn Độ đã bỏ giá sàn từ năm 2013 hay Mỹ hiện cũng bỏ giá sàn. “Chúng ta vì lợi ích của người dân, thúc đẩy phát triển du lịch. Hơn nữa, các hãng hàng không có dải giá rất rộng, từ 10-15 bậc, không phải giá nào cũng đưa xuống dưới giá sàn mà áp với từng chuyến bay, từng đối tượng, nhóm đối tượng”, Bộ trưởng Bộ Tài chính thống nhất với nhiều đại biểu là bỏ giá sàn vé máy bay.

Giá điện đã đưa vào trong định giá, nên không đưa vào bình ổn nữa

"Về giá sách giáo khoa, đề xuất đưa ra khung giá cũng tương tự như giá hàng không để đảm bảo cho quyền lợi của người học, tức là đảm bảo giá rẻ. Còn đối với các doanh nghiệp, chúng tôi cũng đã báo cáo với Ủy ban Tài chính, Ngân sách, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đồng thuận bỏ giá sàn để đảm bảo cho giá trần và đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng", ông Phớc nói.

Về vấn đề thẻ thẩm định viên quy định: Hội đồng thẩm định giá tối thiểu có 50% thành viên có chứng chỉ. Trước đây, luật hiện hành chỉ quy định có một thành viên và bây giờ chúng ta đã đưa lên 50% thành viên trong Hội đồng. Đó là mức cao và đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ủng hộ với đề xuất này.

Đối với ý kiến về công khai thông tin giá cũng như trách nhiệm niêm yết giá và một số quy định về giá ship, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay, chúng tôi sẽ làm rõ hơn. Trong Luật Giá, sẽ giao cho Chính phủ quy định về vấn đề phương pháp định giá.

Trong vấn đề định giá có 2 loại tiếp cận. Một phương pháp tiếp cận theo giá thị trường, tức là theo quan hệ cung cầu. Một phương pháp khác xác định tiếp cận theo chi phí, tức là yếu tố hình thành giá, chẳng hạn nh quy định xây dựng giá liên quan đến giá ship hay là các chi phí trung gian như thế nào...

Về một số mặt hàng bình ổn giá, trong dự thảo Luật Giá (sửa đổi), Bộ trưởng Hồ Đức Phớc chia sẻ, cơ quan soạn thảo cũng đề xuất Quốc hội quyết định về mặt hàng bình ổn giá. Khi có biến động, Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội để có quyết định điều chỉnh.

Đặc biệt, trước vấn đề tại sao không đưa giá điện vào trong bình ổn, Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu, giá điện chúng ta đã đưa vào trong định giá, như vậy không đưa vào bình ổn nữa. Vì chính định giá sẽ có lợi cho người tiêu dùng, có lợi cho người dân, vì các lý do:

Thứ nhất, hiện nay nguồn lực phải đảm bảo, trong khi ngân sách chúng ta đang còn hạn hẹp, hoặc vấn đề doanh nghiệp sản xuất điện, hiện nay chủ yếu là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) - tập đoàn của Nhà nước chiếm trên 50% nguồn điện. Thứ hai, nếu hỗ trợ bằng ngân sách thì phải sửa Luật Ngân sách để phù hợp.

Về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu xác định là cần thiết, Bộ trưởng nhấn mạnh, chúng tôi sẽ quy định cụ thể vấn đề Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, quản lý đảm bảo mục tiêu và đảm bảo hiệu quả.