Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Nền tảng số là lời giải căn bản cho chuyển đổi số quốc gia

Gia tăng tội phạm lừa đảo công nghệ cao

Quan tâm đến vấn đề ngăn chặn tác hại thông tin xấu độc trên không gian mạng, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (đoàn Phú Yên) đề nghị Bộ trưởng cho biết có giải pháp nào triệt để, căn cơ nhất để giải quyết tình trạng trên trong khi lực lượng của ngành thông tin truyền thông thì mỏng và có hàng chục triệu tài khoản trên các mạng xã hội, trong đó nhiều tài khoản có địa chỉ ở nước ngoài.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Đỗ Chí Nghĩa về ngăn chặn thông tin xấu độc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, hiện nay việc xử lý còn nhiều khó khăn do lực lượng mỏng, trong khi một người ở Việt Nam hiện nay có nhiều tài khoản trên các trang mạng xã hội.

Về giải pháp căn bản, Bộ trưởng cho rằng, thế giới thực ra sao thì trên không gian mạng cũng như vậy: “Ai quản lý cái gì ở thế giới thực thì trên không gian mạng cũng quản lý cái đó. Nghĩa là tất cả chúng ta đều phải vào cuộc để quản lý, các địa phương cũng phải quản lý lĩnh vực của mình trên không gian mạng; các tổ chức, nhà trường và gia đình cũng phải quản lý con em mình trên không gian mạng. Khi toàn bộ xã hội vào cuộc mới giải quyết được căn cơ những vấn đề trên không gian mạng”.

Đại biểu Lê Thị Song An (đoàn Long An) cho biết, gần đây tình hình tội phạm công nghệ cao, lừa đảo chiếm đoạt tài khoản, giả mạo tin nhắn các ngân hàng qua mạng có chiều hướng gia tăng diễn biến phức tạp và thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ, với vai trò và trách nhiệm của mình, Bộ trưởng đã có giải pháp gì để giải quyết các vấn đề trên?

Trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, đây không chỉ là vấn đề của riêng Việt Nam mà của hầu hết các nước trong những năm gần đây. Rất nhiều các đối tượng lừa đảo sử dụng các phương tiện thông tin trong đó có điện thoại và các website để lừa đảo. Bộ Thông tin và Truyền thông đã hoàn thiện căn bản các thể chế trong đó quy định rõ các hành vi cũng như quy trình xử lý. Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã công khai các đường dây nóng 156 và trang web để tiếp nhận phản ánh của người dân về các hoạt động lừa đảo trên mạng. Bên cạnh đó, Bộ cũng đã phát triển các công cụ công nghệ để ngăn chặn tình trạng này.

Năm 2020, Bộ Thông tin và Truyền thông đã rà soát và ngăn chặn khoảng 1.700 trang web có dấu hiệu lừa đảo. Nếu không ngăn chặn 1.700 trang web này sẽ có 3,1 triệu người truy cập và xác suất bị lừa đảo rất lớn.

Với các số điện thoại lừa đảo, Bộ Thông tin và Truyền thông đang tập trung vào việc xử lý sim rác - một trong những phương tiện để thực thi các hoạt động lừa đảo. Tất cả các thuê bao không có đầy đủ thông tin sẽ bị xóa khỏi hệ thống.

Nhiều cơ sở dữ liệu khác của bộ ngành địa phương đã xây dựng, nhưng chưa kết nối và chia sẻ

Đại biểu Trần Thị Thu Hằng (đoàn Đắk Nông) chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng về việc hiện nay việc xây dựng, kết nối, chia sẻ, khai thác các cơ sở dữ liệu quốc gia, nhất là cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với cơ sở dữ liệu của các Bộ, ngành, địa phương chưa có sự đồng bộ, thống nhất cao. Nhiều Bộ, ngành, địa phương chưa có phương án khai thác, sử dụng hiệu quả.Do đó chưa thật sự mang lại hiệu quả, thuận lợi cho người dân khi tiến hành các giao dịch có liên quan, thậm chí có những công việc gây phiền hà cho người dân. Ví dụ, vấn đề về sổ hộ khẩu trong thời gian gần đây. Nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp của Bộ Thông tin và Truyền thông cũng như các Bộ, ngành có liên quan nhằm khắc phục triệt để tồn tại này trong thời gian tới góp phần đẩy nhanh quá trình xây dựng Chính phủ số chính quyền số nhằm hoàn thành mục tiêu chuyển đổi số của nước ta?

Trả lời về kết nối cơ sở dữ liệu, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, hiện nay, có 8 cơ sở dữ liệu là kết nối, trong đó có 5 cơ sở dữ liệu quốc gia và 3 cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Những cơ sở dữ liệu này khi đã kết nối qua trục chia sẻ kết nối dữ liệu mà Bộ Thông tin và Truyền thông vận hành thì hiệu quả.

Theo ông Hùng, mỗi ngày có 2 triệu giao dịch kết nối trung ương với địa phương, bộ ngành với nhau. Trong đó, có đóng góp đáng kể của cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư của Bộ Công an. Tuy nhiên, vấn đề còn lại là nhiều cơ sở dữ liệu khác của bộ ngành địa phương đã xây dựng, nhưng chưa kết nối và chia sẻ. Một số hệ thống công nghệ thông tin muốn kết nối lấy dữ liệu từ cơ sở dữ liệu nhưng chưa đảm bảo.

Hiện có khoảng 3.000 hệ thống thông tin của các cơ quan nhà nước, Bộ đang xử lý để đảm bảo an toàn, an ninh mạng về kết nối.

Nền tảng số là lời giải căn bản cho chuyển đổi số quốc gia

Đại biểu Lý Văn Huấn (đoàn Thái Nguyên) cho rằng nền tảng số, xây dựng Chính phủ số, phát triển kinh tế số là giải pháp đột phá chuyển đổi số quốc gia.“Vậy làm thế nào để đẩy nhanh chuyển đổi số quốc gia?”, đại biểu đoàn Thái Nguyên đặt câu hỏi.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, nền tảng số là giải pháp căn bản cho việc xây dựng chuyển đổi số quốc gia. Nền tảng số trên không gian mạng cũng giống như hạ tầng trên thế giới thực. Nếu không làm chủ nền tảng số, người dân Việt Nam làm ăn, vui chơi giải trí trên nền tảng số nước ngoài thì dữ liệu bị thu thập. Nền tảng số là tài nguyên của Việt Nam, nên Bộ TT&TT đặt trọng tâm phát triển nền tảng số.

“Năm 2022, 52 nền tảng số Việt đã xây dựng xong. Đây là các nền tảng số dùng chung quốc gia và hiện đã vận hành. Năm 2022, có 500 triệu người Việt Nam cài đặt nền tảng số Việt Nam, chiếm 30% tổng số cài đặt của người Việt và con số này đang tăng lên”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.