Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ký hiệp định về bảo hiểm xã hội với Hàn Quốc

Trong bối cảnh Việt Nam và Hàn Quốc đã thiết lập quan hệ đối tác hợp tác chiến lược, hợp tác giữa hai nước đang ngày càng phát triển trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực lao động - việc làm. Số lượng người lao động Việt Nam đi làm việc tại Hàn Quốc và người Hàn Quốc đến làm việc tại Việt Nam ngày càng tăng. Người lao động đều có nghĩa vụ tuân thủ luật pháp tại nước bản địa. Quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của họ cũng được bảo vệ bởi luật pháp của hai nước, trong đó có quyền và nghĩa vụ tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH).

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn đó, để bảo vệ quyền lợi của người lao động và thực thi pháp luật của hai nước về bảo hiểm xã hội, Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc đã đàm phán Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội. Hiệp định được ký sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự di chuyển lao động giữa hai nước và để bảo vệ quyền lợi về BHXH cho lao động hai nước.

Hiệp định hướng tới việc tránh đóng BHXH hai lần với công dân Việt Nam, Hàn Quốc khi làm việc tại nước bạn. Theo đó, người lao động là công dân Việt Nam và Hàn Quốc chỉ có nghĩa vụ đóng BHXH tại một nước.

Theo Hiệp định, thời gian đóng BHXH sẽ được hai bên công nhận lẫn nhau. Thời gian tham gia đóng BHXH của người lao động là công dân Việt Nam và công dân Hàn Quốc sẽ được tính là tổng thời gian mà người lao động đó đã tham gia đóng BHXH ở Việt Nam và Hàn Quốc. Tổng thời gian này sẽ là căn cứ để Quỹ BHXH Việt Nam và Quỹ Hưu trí quốc gia Hàn Quốc xét người lao động hưởng chế độ lương hưu.

Mức hưởng chế độ mà Quỹ BHXH của mỗi nước chi trả cho người lao động khi về hưu sẽ căn cứ vào thời gian và mức đóng mà người lao động đã đóng vào quỹ đó. Công thức tính được quy định theo luật pháp của mỗi nước.

Cụ thể, Hiệp định được hai bên thống nhất gồm 5 phần với 24 điều khoản quy định về phạm vi áp dụng quy định liên quan tới chế độ hưu trí và tử tuất theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 của Việt Nam và Luật Hưu trí quốc gia của Hàn Quốc; quy định nguyên tắc đối xử bình đẳng giữa công dân Việt Nam và Hàn Quốc làm việc trên lãnh thổ nước kia như đối với công dân nước sở tại trong việc xác định các điều kiện đóng, hưởng, chi trả các chế độ BHXH.

Một trong những nội dung quan trọng của Hiệp định là quy định cách tính thời gian làm căn cứ để xác định chế độ hưu trí đối với người lao động là tính tổng thời gian mà người lao động đã tham gia đóng BHXH ở cả hai nước (cộng dồn) và cách tính các chế độ bảo hiểm là căn cứ theo luật pháp của mỗi nước.

Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội khi có hiệu lực sẽ đảm bảo quyền lợi của người lao động Việt Nam khi đi làm việc có thời hạn tại Hàn Quốc cũng như người lao động Hàn Quốc làm việc tại Việt Nam bởi luật pháp của cả hai nước. Quy định này căn cứ xét hưởng chế độ hưu trí đối với người lao động Việt Nam có thời gian làm việc tại Hàn Quốc sẽ được bình đẳng như những người lao động Việt Nam khác.

Về mức hưởng, người lao động sẽ được hưởng đầy đủ, bình đẳng căn cứ theo cách tính mức thụ hưởng theo quy định của luật pháp mỗi nước theo nguyên tắc đóng - hưởng. Theo Hiệp định, việc đóng và hưởng được thực hiện theo nguyên tắc là người lao động đóng BHXH ở đâu thì hưởng ở đó và mức hưởng được xác định bởi thời gian và mức mà người lao động đã đóng vào quỹ BHXH tại nước đóng. Bởi vậy, việc thực hiện Hiệp định sẽ không có tác động đến vấn đề thu - chi tài chính của quỹ BHXH của bên nào.

Hiệp định cũng được cho là sẽ đóng góp tích cực vào việc bảo đảm an sinh xã hội, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động trong việc tiếp cận cơ hội việc làm.

Hiệp định đã được hai bên thống nhất gồm 5 Phần với 24 Điều, trong đó có một số quy định chính sau:

1. Phạm vi áp dụng là liên quan tới chế độ hưu trí và tử tuất theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 của Việt Nam và Luật Hưu trí quốc gia của Hàn Quốc (Điều 2);

2. Đối tượng là người lao động Việt Nam và người lao động Hàn Quốc có thời gian làm việc tại hai nước và đang chịu sự điều chỉnh của pháp luật về BHXH của hai nước (Điều 3);

3. Hiệp định quy định nguyên tắc đối xử bình đẳng, cụ thể là công dân của một bên khi làm việc trên lãnh thổ của bên kia thì được đối xử bình đẳng như công dân của nước sở tại trong việc xác định các điều kiện đóng, hưởng, chi trả các chế độ BHXH (Điều 4);

4. Một trong những nội dung quan trọng của Hiệp định là quy định cách tính thời gian làm căn cứ để xác định chế độ hưu trí đối với người lao động là tính tổng thời gian mà người lao động đã tham gia đóng BHXH ở cả hai nước (cộng dồn) và cách tính các chế độ bảo hiểm là căn cứ theo luật pháp của mỗi nước (Điều 10);

5. Hiệp định sẽ có hiệu lực từ ngày thứ nhất của tháng thứ hai kể từ tháng mà mỗi Bên nhận được thông báo chính thức bằng văn bản của bên kia (Điều 23).