Bộ LĐ-TB&XH đã có nhiều giải pháp thực hiện chương trình giảm nghèo bền vững

Chiều 31/3, tại Nhà Quốc hội, Đoàn giám sát của Quốc hội đã làm việc với Bộ LĐ-TB&XH về ''Việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS & MN giai đoạn 2021-2030''.

Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội, Trưởng Đoàn Giám sát chủ trì cuộc làm việc.

Tham dự có Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê K’đăm; Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh; Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung, các thành viên Đoàn Giám sát cùng đại diện một số ban, ngành hữu quan.

Hệ thống cơ chế, chính sách giảm nghèo được ban hành toàn diện

Báo cáo một số vấn đề cần quan tâm về triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 qua kết quả làm việc của Tổ công tác với Bộ LĐ-TB&XH, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Lâm Văn Đoan cho biết trong 2 năm qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ LĐ-TB&XH, các bộ, ngành hữu quan, các địa phương đã nỗ lực triển khai các nhiệm vụ được Quốc hội giao.

Theo đó, đã đạt được những kết quả bước đầu, nhất là ban hành cơ bản, đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật hệ thống cơ chế, chính sách khung để thực hiện Chương trình, góp phần giúp Chương trình đạt và vượt mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng XIII, Nghị quyết 24 và Quyết định 90 đề ra hàng năm.

Ông Lâm Văn Đoan cho rằng, những cơ chế mới như lồng ghép chính sách, tích hợp nguồn lực giữa các Chương trình mục tiêu quốc gia, bảo đảm hiệu quả nguồn lực đầu tư, xây dựng tiêu chí khuyến khích cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng về thoát nghèo, giảm nghèo bền vững cần được thể chế hóa, cụ thể hóa đảm bảo tính khả thi, hiệu quả.

Cũng như cần quan tâm nâng cao hiệu quả nguyên tắc bảo đảm đầu tư trọng tâm, trọng điểm, bền vững; quy định cơ chế đặc thù trong quản lý, tổ chức thực hiện một số hoạt động của Chương trình.

Làm rõ một số vấn đề trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, ngay từ khi bắt đầu thực hiện, các Chương trình mục tiêu quốc gia đã gặp phải những khó khăn nhất định trong điều kiện dịch bệnh, việc phê duyệt thực hiện chậm, một số địa phương còn chưa thể hiện quyết tâm cao.

Vượt qua những khó khăn trên, Bộ trưởng khẳng định, thời gian qua "hệ thống cơ chế, chính sách giảm nghèo được ban hành toàn diện".

“Các chính sách giảm nghèo thường xuyên đã góp phần hỗ trợ cho người nghèo tiếp cận hiệu quả các dịch vụ xã hội cơ bản; các chính sách tín dụng xã hội đã hỗ trợ người dân vay vốn để tổ chức sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, tạo sinh kế; nguồn lực xã hội hóa góp phần hỗ trợ người dân giải quyết một số nhu cầu cấp thiết như nhà ở, sinh kế, cải thiện đời sống”, ông Đào Ngọc Dung nêu.

Theo Bộ trưởng, kết quả triển khai thực hiện đã đạt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo theo chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao hàng năm. Người dân đã có ý thức chủ động nỗ lực vươn lên thoát nghèo, chủ động tổ chức các hoạt động sản xuất, chăn nuôi, trồng trọt, tạo sinh kế, tạo thu nhập phù hợp với điều kiện thực tiễn từng địa phương, trong bối cảnh ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, Lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH cho hay, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác triển khai thực hiện còn một số tồn tại, hạn chế như: việc ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện một số nội dung, hoạt động về quy định quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí sự nghiệp từ nguồn ngân sách trung ương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021- 2025 và về giáo dục nghề nghiệp còn chậm so với yêu cầu tiến độ.

Cùng với đó, một số địa phương chưa hoàn thành các văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình theo quy định tại Điều 40 Nghị định số 27/2022/NĐ-CP ngày 19/4/2022 của Chính phủ quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Một số địa phương đề xuất danh mục một số dự án đầu tư còn dàn trải, manh mún, trùng lắp, chưa đúng mục tiêu của Chương trình.

Thực hiện giảm nghèo đảm bảo đa chiều, bao trùm, bền vững

Tham gia ý kiến tại cuộc làm việc, nhiều đại biểu đồng thuận, kết quả giảm nghèo vượt chỉ tiêu đặt ra, nhưng cần có đánh giá kỹ lưỡng hơn về tính bền vững của công tác giảm nghèo, nhiều địa phương thực hiện giảm nghèo còn thiếu thực chất, chưa bền vững.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng cần rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng để tiêu chuẩn đánh giá chuẩn nghèo phù hợp với tình hình thực tiễn. Hàng năm, tình hình kinh tế xã hội có nhiều phát triển biến thiên, tăng trưởng GDP cũng liên tục thay đổi, do đó, dùng một chỉ số cố định để đánh giá chuẩn nghèo thì sẽ khó phản ánh được chân thực tình hình thực tế.

Vì vậy, cần chú trọng nghiên cứu để đảm bảo tính linh hoạt, khả thi, phù hợp của chỉ số quan trọng này.

Tham gia ý kiến, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đỗ Thị Lan nhìn nhận, Bộ LĐ-TB&XH đã có nhiều giải pháp thực hiện chương trình giảm nghèo bền vững, như hoạt động an sinh xã hội, hỗ trợ người bị ảnh hưởng bởi dịch Covid – 19, huy động nguồn lực xã hội hóa để xóa nhà ở tạm….

Tuy nhiên, công tác này còn gặp nhiều khó khăn, do ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh, việc phát triển sản xuất, giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, việc hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt vì thế chưa đạt như ý muốn.

Ngoài ra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội đề nghị phân tích kỹ lưỡng nguyên nhân chủ quan, khách quan khiến nhiều địa phương đạt và vượt chỉ tiêu giảm nghèo, làm rõ tính bền vững trong kết quả giảm nghèo, có giải pháp cụ thể để khắc phục tình trạng tái nghèo.

Một vài đại biểu lưu ý, một số văn bản hướng dẫn sau khi ban hành còn vướng mắc ảnh hưởng đến việc thực hiện Chương trình tại địa phương, việc phân bổ vốn còn chưa đáp ứng yêu cầu về tiến độ. Nguồn vốn sự nghiệp ngân sách trung ương chưa được xác định cho cả giai đoạn 2021-2025 hoặc xác định mức trần hằng năm nên các bộ, ngành, địa phương gặp khó khăn, lúng túng khi xây dựng kế hoạch và đề xuất kinh phí thực hiện Chương trình.

Các đại biểu cũng chỉ ra rằng, một trong những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện là kết quả giảm nghèo chưa bền vững, ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19 đến đời sống người nghèo. Một bộ phận người dân vẫn còn tâm lý ỷ lại, trông chờ vào nhà nước, chưa có ý thức và hỗ trợ người khác vươn lên thoát nghèo bền vững.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đánh giá cao sự chuẩn bị của lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH, báo cáo của Bộ được thực hiện tương đối đầy đủ, phản ánh đúng tinh thần Nghị quyết số 24/2021/QH15 của Quốc hội, chuyển đổi tư duy sang giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững.

Ông Trần Quang Phương cũng biểu dương tinh thần làm việc chủ động, trách nhiệm của các thành viên Đoàn giám sát, Tổ công tác, đồng thời đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, cơ quan hữu quan trong việc xây dựng, ban hành, thực hiện, triển khai các văn bản pháp luật nhằm triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ LĐ-TB&XH tiếp thu ý kiến của các đại biểu, bổ sung đầy đủ, hoàn thiện báo cáo, đưa ra những kiến nghị khả thi, thiết thực, phù hợp với yêu cầu thực tiễn để nâng cao hiệu quả công tác triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trong thời gian tới.

Ông Trần Quang Phương nhấn mạnh, Chương trình giám sát tối cao chuyên đề việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về các chương trình mục tiêu quốc gia đang được Đoàn giám sát thực hiện, triển khai một cách quyết liệt, sáng tạo, tích cực, đúng hướng, có sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, các bộ ngành, các cơ quan hữu quan, tạo chuyển biến bước đầu tích cực.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị thành viên Đoàn giám sát tiếp tục phát huy tinh thần nắm chắc thực tiễn để nâng cao hiệu quả công tác, góp phần giúp Đoàn giám sát thực hiện tốt nhiệm vụ đã đặt ra.