Bảo vệ cộng đồng LGBTI có tiến bộ, nhưng vẫn nhiều rào cản

Trong thập kỷ vừa qua, 25 quốc gia và vùng lãnh thổ trên khắp khu vực châu Á và Thái Bình Dương đã ban hành một loạt các luật và pháp lệnh bảo vệ, thông qua nhiều quyết định của tòa án mang tính hỗ trợ và đi tiên phong trong quá trình cải cách hiến pháp đẩy mạnh sư tham gia của những người đồng tính, song tính, chuyển giới và liên giới tính (LGBTI).

Lễ hội Viet Pride lần thứ 4 vì người LGBT tổ chức ở Hà Nội vào tháng 8 vừa qua, với sư tham gia của đông đảo bạn trẻ và các nhân vật nổi tiếng

Nêu bật đà tiến triển này là một trong những phát hiện quan trọng của báo cáo "Đừng bỏ sót: Thúc đẩy sự tham gia của người đồng tính, song tính, chuyển giới và liên giới tính vào đời sống xã hội, kinh tế, văn hóa và chính trị tại châu Á và Thái Bình Dương". Chương trình Phát triển Liên hợp quốc, Đại sứ quán Thụy Điển tại Bangkok và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) công bố báo cáo tóm tắt chia sẻ những phát hiện chính và các đề xuất.

 Báo cáo tóm tắt nêu lên những biện pháp đã được hiện tại châu Á và Thái Bình Dương nhằm thúc đẩy sự tham gia của những người LGBTI vào đời sống xã hội, kinh tế, văn hóa và chính trị. Báo cáo cũng nhấn mạnh những phát triển trong các lĩnh vực quan trọng như bảo vệ khi có bạo hành, giáo dục, sức khỏe, việc làm, vấn đề gia đình, công nhận giới tính về mặt pháp lý và sự tham gia về chính trị, đồng thời nhận thức những rào cản hiện hữu để tiếp tục tiến triển hơn nữa.

 “Báo cáo khu vực này được hoàn thành vào thời điểm then chốt trong lịch sử của Liên hợp quốc, trong bối cảnh các Mục tiêu Phát triển bền vững mới được thông qua. Các mục tiêu Phát triển bền vững đưa ra một mô hình mới trong phát triển quốc tế, xây dựng dựa trên các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ, những mục tiêu mới tìm hướng giải quyết cho những nguyên nhân sâu xa của sự bất bình đẳng, bị gạt ra bên lề và đói nghèo” Tiến sỹ Pratibha Mehta, Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam phát biểu. “Nhiều quốc gia đã thể hiện vai trò lãnh đạo trong công tác bảo vệ và tăng cường sự tham gia của những người LGBTI trong khu vực.”

Mặc dù đã có nhiều tiến bộ trong khu vực, báo cáo nhấn mạnh rằng những người LGBTI tiếp tục đại diện cho một số nhóm thiệt thòi nhất trong khu vực. Thực hiện quan hệ tình dục đồng giới có đồng thuận giữa những người nam giới trưởng thành tiếp tục bị xem là hành vi phạm pháp tại ít nhất 19 quốc gia ở khu vực châu Á và Thái Bình  Dương. Báo cáo cho biết cách tiếp cận mang tính trừng phạt đối với hành vi tình dục đồng giới này hợp thức hóa những định kiến, góp phần gây nên những vấn đề về sức khỏe tâm thần, tăng nguy cơ nhiễm HIV, và đặt họ vào tình huống đối diện với hành vi phạm tội vì thù ghét, lạm dụng bởi cảnh sát, bị hành hạ và bạo hành trong gia đình.   

“Báo cáo Đừng bỏ sót nêu ra nhiều cơ hội hợp tác và cả những rào cản trên con đường hướng tới sự bình đẳng và tôn trọng thực sự quyền con người của những người LGBTI trong khu vực” ngài Ted Osius, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam phát biểu. “Báo cáo cung cấp cho chúng ta một lộ trình rõ ràng về cách vượt qua những rào cản này và do đó, báo cáo sẽ là một công cụ vô cùng quý giá cho các chính phủ, xã hội dân sự và những người mong muốn hành động. Điều này sẽ giúp tất cả chúng ta cùng tham gia bảo vệ các quyền của tất cả những người LGBTI.”

Báo cáo tóm tắt đưa ra 39 đề xuất cho các chính phủ và đối tác phát triển về sự tham gia của cộng đồng LGBTI và các Mục tiêu Phát triển Bền vững sau 2015. Những đề xuất này củng cố cho lập luận rằng sự tham gia của những người LGBTI trong các mục tiêu phát triển rộng hơn là rất cần thiết nếu các quốc gia muốn đạt được các Mục tiêu Phát triển bền vững.

Ngài Ted Osius, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, không quản ngại mưa gió, tơi áo tham gia đạp xe tại lễ hội Viet Pride ủng hộ người LGBT

“Chúng tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng sự thành công của tất cả những nỗ lực phát triển nằm ở sự tham gia của cộng đồng LGBTI. Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với các chính phủ, tổ chức xã hội dân sự của cộng đồng LGBTI và Liên Hợp Quốc nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và có sự tham gia của mọi thành phần trong xã hội cho tất cả mọi người” bà Camilla Mellander, Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam phát biểu. “Cùng nhau, chúng ta có thể đảm bảo rằng quyền con người của tất cả chúng ta đều được tôn trọng bất chấp giới tính, xu hướng tính dục, bản dạng giới, trạng thái liên giới tính hoặc bất kỳ thuộc tính nào khác.”

 Báo cáo này được xây dựng trong khuôn khổ chương trình ‘Là người LGBTI ở châu Á’. Sáng kiến khu vực này được hỗ trợ bởi UNDP, Đại sứ quán Thụy Điển tại Bangkok và USAID, và hợp tác chặt chẽ với các nhóm vận động xã hội dân sự của người LGBTI, cùng các tổ chức nhân quyền khác nhằm tăng cường năng lực và thúc đẩy quyền con người và sự tham gia của người LGBTI vào những nỗ lực phát triển.