Bảo hiểm xe máy: Thu hơn 800 tỷ đồng, thủ tục bồi thường rườm rà người mua không mặn mà

Theo ông Phùng Ngọc Khánh, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính), cho biết, sau 10 năm thực hiện Nghị định 103 của Chính phủ về chế độ bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới, số lượt xe cơ giới tham gia loại hình bảo hiểm này đến nay đã đạt 110,3 triệu lượt. Trong đó, số lượt xe máy tham gia vào khoảng 93,5 triệu.

Theo Zing, ngành bảo hiểm đã bồi thường cho 593.658 vụ tai nạn giao thông, với mức bồi thường trung bình 9 triệu đồng/vụ. Trong đó, có 101.214 vụ tai nạn xe máy, trung bình 5 triệu đồng/vụ.Với tỷ lệ bồi thường chỉ dưới 10%, biên lợi nhuận cao nên thực tế một số công ty bảo hiểm đang chi trả mức hoa hồng cho tổng đại lý lên tới 50%-60%, vượt quá mức tối đa 20% như Bộ Tài chính quy định.

Với tổng doanh thu phí bảo hiểm xe máy bắt buộc trong năm 2019 là 829 tỷ đồng, số tiền đã bồi thường là 50 tỷ đồng. 

Với doanh số và chi bồi thường nói trên, ước tính tỷ lệ bồi thường/tổng doanh phí bảo hiểm xe máy bắt buộc năm vừa qua chỉ đạt hơn 6%.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay để cạnh tranh thị phần, thay vì tìm cách nâng cao quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm thì các doanh nghiệp đã đẩy hoa hồng bán lên tới một nửa giá trị bảo hiểm để thu hút người bán. Điều này khiến người mua bảo hiểm không mặn mà với loại bảo hiểm này, nếu có mua chủ yếu là để đối phó khi bị cảnh sát giao thông kiểm tra.

Theo ông Trần Nguyên Đán, Viện trưởng học viện bảo hiểm và quản trị rủi ro tài chính đánh , việc mua bảo hiểm là cần thiết để người gặp tai nạn được bồi thường, đặc biệt khi chủ xe là người nghèo không có điều kiện chi trả. Tuy nhiên, các doanh nghiệp bảo hiểm có rất nhiều sai sót ngay từ khâu bán và có vấn đề ở khâu xử lý bồi thường khiến cho loại bảo hiểm này không đi vào thực tế.

Theo VTC New, ông Phùng Ngọc Khánh, cũng thừa nhận, mức trách nhiệm bồi thường hiện nay chưa theo kịp với chi phí gia tăng của dịch vụ y tế, sửa chữa phương tiện. Phí bảo hiểm được niêm yết nhưng chưa phản ánh đúng rủi ro của từng người, không dựa trên lịch sử tai nạn, chủ phương tiện, người điều khiển phương tiện. 

Về quy trình bồi thường bảo hiểm, đại diện một doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ cho biết tuỳ từng mức độ nghiêm trọng của vụ tai nạn mà có hướng xử lý khác nhau. Tuy nhiên, động thái đầu tiên là người dân cần gọi đến tổng đài doanh nghiệp và báo cáo về vụ tai nạn để họ có hướng xử lý và hướng dẫn cho chủ xe.

Với các vụ tai nạn không quá nghiêm trọng (ước tính thiệt hại dưới 10 triệu đồng), chủ xe không nhất thiết phải gọi công an mà có thể chụp ảnh hiện trường, nhờ người làm chứng. Khi vụ tai nạn nghiêm trọng (đồng nghĩa với mức bồi thường lớn) thì nhất thiết phải có giám định hiện trường của công an để xác minh đúng vụ tai nạn, tránh trục lợi.

"Không nên mượn cớ chống trục lợi để ảnh hưởng đến việc bảo vệ quyền lợi. Doanh nghiệp bảo hiểm chưa có sự chủ động trong việc xử lý khi tai nạn xảy ra. Đơn vị bảo hiểm với cương vị là người bán phải có cơ chế để hỗ trợ để người dân thu thập giấy tờ, hồ sơ phù hợp. Trong trường hợp công an không lập biên bản thì phải có sự xuất hiện của nhân viên giám định bằng cách có mặt trực tiếp một cách nhanh chóng, nếu điều kiện không cho phép thì có thể dùng cách khác". ông Đán chia sẻ.

Vị Cục trưởng cũng thừa nhận việc bồi thường bảo hiểm xe cơ giới chủ yếu gặp khó với xe máy. Trong đó, hồ sơ bồi thường đối với bảo hiểm xe máy có thủ tục rườm rà, gây khó khăn cho người mua bảo hiểm nên tỷ lệ tham gia chưa cao.

Hiện tại, dù đã triển khai được 10 năm nhưng tỷ lệ tham gia bảo hiểm bắt buộc của xe máy vẫn ở mức thấp, chỉ khoảng 30% trong tổng số gần 60 triệu xe máy. Trong khi tỷ lệ tham gia của phương tiện ôtô lên đến 90% trên tổng số trên 3 triệu xe.

Để khắc phục tình trạng này, ông Khánh cho biết Bộ Tài chính sẽ kiến nghị sửa đổi Nghị định 103 và Thông tư 22 về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới theo hướng giảm thủ tục cho chủ xe, lái xe và tăng trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm.

Vị này cũng cho biết vẫn còn một số tồn tại, vướng mắc cả về chính sách và công tác tổ chức, triển khai thực hiện loại hình bảo hiểm này.

Trong đó, mức trách nhiệm bảo hiểm theo quy định hiện hành chưa theo kịp với biến động ngày càng tăng về giá dịch vụ khám, điều trị, chăm sóc y tế và chi phí sửa chữa, thay thế tài sản bị thiệt hại trong các vụ tai nạn do xe cơ giới gây ra.

Ngoài ra, phí bảo hiểm dù được quy định trên cơ sở rủi ro liên quan đến phương tiện nhưng chưa căn cứ vào rủi ro liên quan chủ xe, lái xe (lịch sử tai nạn, vi phạm giao thông). Do đó, chưa phát huy tối đa vai trò công cụ kinh tế trong đảm bảo trật tự an toàn giao thông.