Báo điện tử trong thời đại bùng nổ thông tin

Phát triển mạnh mẽ

Có thể thấy, sự phát triển của báo điện tử, đã khiến cho báo giấy rơi vào cảnh hẩm hiu. Trên những con phố, từng một thời thịnh trị báo giấy, sáng ra, từng sạp báo đầy ắp báo mới, người người nô nức chọn mua các tờ báo mình yêu thích. Báo giấy thi nhau trình bày đẹp, bắt mắt để lọt mắt xanh thượng đế trên từng kệ báo… Nay hình ảnh đó đã trở thành xa vắng mất rồi.

Ngày nay, chỉ cần các thiết bị điện tử trên tay, thậm chí chỉ cần chiếc điện thoại di động bé xíu… người dân đã có thể đọc báo bất cứ lúc nào. Với dịch vụ Internet tạo nên một mạng thông tin báo chí điện tử sôi động có sức thu hút hàng triệu lượt người truy cập hàng ngày, báo mạng đã và đang trở thành một công cụ hữu ích có tác động lớn đến độc giả. Ở bất kì nơi đâu chỉ cần một chiếc máy tính, một chiếc điện thoại hay máy tính bảng có kết nối internet là mọi người có thể thỏa sức tìm kiếm các thông tin trên báo mạng điện tử ở tất cả các lĩnh vực từ kinh tế, chính tri, văn hóa, xã hội…và nó cho phép mọi người trên thế giới tiếp cận và đọc không bị phụ thuộc vào không gian và thời gian.

Báo mạng điện tử bao gồm nhiều công cụ truyền thống, đó là: văn bản (text), hình ảnh tĩnh và đồ họa (still image & graphic), âm thanh (audio), hình ảnh động (video & animation) và gần đây nhất là các chương trình tương tác (interactive program). Có thể nói, báo điện tử được xem như biểu tượng điển hình của truyền thông đa phương tiện, ngày càng có nhiều người sử dụng.

Theo PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam, ở nước ta, báo điện tử, trang thông tin điện tử, mạng xã hội trên internet những năm gần đây có bước phát triển hết sức mạnh mẽ, bộc lộ cả thế mạnh và những phức tạp, hệ lụy khó lường. Báo chí điện tử trước sự phát triển thông tin đa dạng, nhiều chiều, đang phải cạnh tranh lớn với hệ thống mạng xã hội. Với bản chất “không biên giới”, bên cạnh lợi thế gần như vô biên, thì những mặt trái, tiêu cực của internet cũng đặt ra yêu cầu và thách thức không nhỏ cho công tác quản lý báo chí.

Phẩm chất nhà báo trong môi trường truyền thông hiện đại

Trong xã hội cạnh tranh thông tin, áp lực của người làm báo mạng là phải có tin nhanh, nóng, tuy nhiên, thông tin báo chí phải chính xác, lột tả được bản chất của sự thật. Đòi hỏi người làm báo phải có trình độ nghiệp vụ và lao động nghề nghiệp nghiêm túc. Trong sự thay đổi đó, đặc điểm lao động của người làm báo cũng cần có những thay đổi phù hợp. Đôi khi trên Ti vi, phim ảnh, chúng ta thường thấy hình ảnh các phóng viên quốc tế tác nghiệp tại các sự kiện quan trọng. Họ thường “vai đeo, tay xách, nách cặp” lỉnh kỉnh các phương tiện hành nghề. Máy ảnh dăm bảy chiếc cùng hàng chục loại ống kính đi kèm và phụ kiện như chân máy, đèn flat, sạc pin, Camera, máy ghi âm, máy tính cùng các thiết bị kết nối internet. Ngoài ra trong trang phục (thường rất nhiều túi) còn có kính, bút, USB, thẻ nhớ, điện thoại, sổ tay... Đó là yêu cầu về phương tiện, dụng cụ để một phóng viên có thể làm nhiều việc đồng thời, theo yêu cầu của cơ quan báo chí. Ngoài ra, có một “phương tiện” vô hình mà người phóng viên không thể thiếu - đó là tri thức. Sự hiểu biết về nhiều lĩnh vực, về thời cuộc cùng vốn ngoại ngữ phong phú là đòi hỏi đối với người làm báo thời nay.

Làm báo trong cơ chế thị trường, cạnh tranh thông tin, không chỉ chống tiêu cực mới là phản biện xã hội, rồi chạy theo giật gân, câu khách, mà báo chí cần đề cao những nhân tố mới, những gương “người tốt, việc tốt” điển hình trên tất cả các lĩnh vực để động viên tinh thần và cân bằng xã hội. Xã hội có rất nhiều điều tốt đẹp, tích cực cần nhân rộng và báo chí cần thông tin trung thực để kích thích phát triển phần tốt đẹp trong xã hội.

Nghề báo là một nghề vất vả, gian truân nhưng cũng đầy vinh quang. Người làm báo bên cạnh kĩ năng, chuyên môn cũng không thể thiếu được những phẩm chất tốt đẹp cần có. Nhà báo trong môi trường truyền thông hiện nay cần phải có kĩ năng chuyên môn tốt, giỏi ngoại ngữ, năng động, sáng tạo, sẵn sàng hội nhập. Trong bối cảnh báo chí đang chuyển dịch theo hướng Đa phương tiện tích hợp nhiều loại hình báo chí. Đòi hỏi người làm báo phải trở nên đa năng hơn, nhạy bén hơn. Mặt khác, do sự cạnh tranh thông tin ngày càng gay gắt mà nguồn nhân lực ngày càng hạn chế, nhà báo hiện đại không thể chỉ hoàn tất một khâu trong quá trình thực hiện một tác phẩm báo chí mà phải thực hiện trọn vẹn tất cả các công đoạn trong quá trình này, tức là có tính độc lập rất cao khi tác nghiệp.

Sự phát triển của báo mạng là sự phát triển của ngành công nghệ thông tin trong xã hội hiện đại. Báo điện tử ra đời giúp cho việc trao đổi và truy cập thông tin một cách kịp thời, nâng cao trình độ dân trí của xã hội, nhanh nhạy và thuận tiện nhất. Thay vì việc phải ra khỏi nhà để mua một tờ báo, hay bật ti vi, radio để đón xem từng chương trình yêu thích, nhưng lại không chủ động về thời gian, thì giờ đây người dân chỉ cần vào mạng truy cập là đã nhanh chóng làm chủ được các tin tức mà mình muốn.