Báo chí định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận xã hội

Hội nghị nhằm tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý hoạt động báo chí, xuất bản triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại” và “Rà soát quy hoạch ngành xuất bản, in và phát hành theo hướng tinh gọn, chất lượng, hiện đại hóa”; nắm bắt, đánh giá tình hình hoạt động báo chí, xuất bản trong tuyên truyền nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại thời gian qua; chỉ đạo, định hướng nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới.

Báo chí thực hiện tốt công tác tuyên truyền chống dịch Covid-19

Báo cáo công tác báo chí, xuất bản những tháng đầu năm 2022, ông Tống Văn Thanh, Phó Vụ trưởng Phụ trách Vụ  Báo chí - Xuất bản cho biết, trong 8 tháng qua, các cơ quan báo chí đã bám sát chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai thực hiện tuyên truyền kịp thời, chính xác chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các sự kiện trọng đại của đất nước, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, công tác bảo vệ chủ quyền, góp phần định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận xã hội. Đặc biệt, báo chí, truyền thông thông tin công tác phòng, chống dịch Covid-19 trong tình hình mới theo tinh thần Nghị quyết số 38/NQ-CP về Chương trình phòng, chống dịch Covid-19 và Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; thúc đẩy phát triển du lịch và phục hồi các thị trường nội địa; vận động người dân không lơ là, chủ quan trong phòng, chống dịch Covid-19 trước bối cảnh xuất hiện biến thể mới; tự nguyện, tích cực tham gia tiêm chủng vắc-xin phòng Covid-19, bảo vệ thành quả chống dịch để phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.

Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái tiếp tục được tăng cường, số lượng, chất lượng các chuyên mục, chương trình, tin bài đã tăng lên đáng kể, nhiều bài viết, chương trình có hiệu ứng tốt trong xã hội, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đón nhận. Hình thức thông tin báo chí thường xuyên đổi mới đa dạng, nhiều tin, bài kèm theo hình ảnh động, sử dụng Infographic và được thiết kế ấn tượng… được lan tỏa trên nhiều nền tảng số khác nhau, tăng khả năng tiếp cận của người dân.

Về công tác xuất bản, ông Thanh cho biết, trong 8 tháng qua, các nhà xuất bản đã có nhiều nỗ lực, cố gắng khôi phục lại quy trình xuất bản bị gián đoạn trong khoảng thời gian dài do dịch Covid-19, xuất bản được nhiều xuất bản phẩm phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại và kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước. Nhiều xuất bản phẩm có nội dung tốt, mang tính thời sự cũng được các nhà xuất bản chú trọng xuất bản, như: Xuất bản phẩm tuyên truyền, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam; xuất bản phẩm tuyên truyền đấu tranh phản bác lại những luận điệu sai trái, thù địch; xuất bản phẩm cung cấp kiến thức phòng chống dịch bệnh Covid-19...

Vẫn còn tình trạng giật tít câu view

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số hạn chế, khuyết điểm như nhiều tạp chí, nhất là tạp chí của các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp chưa bám sát thực hiện tôn chỉ, mục đích; một số tạp chí khoa học chưa thực hiện đúng chức năng công bố kết quả nghiên cứu khoa học, các bài viết mang tính nghiên cứu lý luận còn ít. Một số tạp chí có biểu hiện “báo hóa”, như: Chú trọng phản ánh các vấn đề, vụ việc tiêu cực trong xã hội nhưng lượng thông tin chuyên sâu, chuyên ngành hạn chế, thậm chí không có; đăng tải tin, bài hoặc cử phóng viên hoạt động tác nghiệp ngoài phạm vi tôn chỉ, mục đích ghi trong giấy phép; sử dụng danh nghĩa báo chí hoạt động tác nghiệp để điều tra theo đơn thư, yêu cầu, thậm chí đe dọa buộc cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp… cung cấp hồ sơ, tài liệu, tự cho mình quyền hạn như cơ quan thanh tra, điều tra. Một số cơ quan báo chí có biểu hiện tư nhân hóa, thể hiện ở việc giao chuyên trang, chuyên mục cho văn phòng đại diện, nhóm phóng viên hoặc đối tác hợp tác chịu trách nhiệm toàn bộ hoạt động, thành lập và khoán doanh thu tùy tiện cho các văn phòng đại diện, thực hiện liên doanh liên kết theo hướng người đứng đầu cơ quan báo chí buông lỏng quản lý, chuyển giao quyền kiểm soát nội dung trên thực tế cho đối tác để đổi lấy lợi ích. Hoạt động của văn phòng đại diện, phóng viên thường trú còn tồn tại, bất cập.

Bên cạnh đó vẫn tồn tại một số đài phát thanh - truyền hình (PTTH) có hoạt động sản xuất, phát sóng kênh phát thanh, kênh truyền hình chưa đúng theo quy định tại Giấy phép đã được cấp. Có trường hợp chương trình phát sóng có nội dung gây bức xúc dư luận xã hội. Một số đài PTTH thiếu nghiêm túc trong việc chấp hành chế độ báo cáo. Cá biệt trong 6 tháng đầu năm 2022, có trường hợp giám đốc đài đã bị xử lý kỷ luật Đảng. Vẫn còn tình trạng cơ quan báo chí có biểu hiện “chạy” theo mạng xã hội, khai thác quá đà thông tin, đặt tít câu view, sử dụng thông tin và hình ảnh không phù hợp với văn hóa, thuần phong mỹ tục Việt Nam. Một số cơ quan báo chí chưa thực hiện nghiêm chỉ đạo, định hướng về thông tin của các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí gây tác động tiêu cực trong dư luận. Tình trạng hoạt động tác nghiệp không đúng tôn chỉ, mục đích, nhũng nhiễu, vi phạm pháp luật của phóng viên, cộng tác viên có chiều hướng gia tăng, một số vụ việc vi phạm nghiêm trọng, bị xử lý hình sự.

Lý giải nguyên nhân trên, ông Tống Văn Thanh cho biết, do một số cơ quan báo chí chạy theo lợi ích cục bộ, dẫn đến tình trạng thông tin giật tít câu view, tin, bài về mặt trái, mặt tiêu cực quá nhiều... Một số tạp chí của các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp chưa bám sát thực hiện tôn chỉ, mục đích; một số tạp chí khoa học chưa thực hiện đúng chức năng công bố kết quả nghiên cứu khoa học. Một số cơ quan báo chí có biểu hiện tư nhân hóa, thể hiện ở việc giao chuyên trang, chuyên mục cho văn phòng đại diện, nhóm phóng viên hoặc đối tác hợp tác chịu trách nhiệm toàn bộ hoạt động, thành lập và khoán doanh thu tùy tiện cho các văn phòng đại diện, thực hiện liên doanh liên kết theo hướng người đứng đầu cơ quan báo chí buông lỏng quản lý, chuyển giao quyền kiểm soát nội dung trên thực tế cho đối tác để đổi lấy lợi ích. Lãnh đạo một số cơ quan báo chí, đội ngũ cán bộ phóng viên còn non yếu bản lĩnh chính trị, chưa nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò, trách nhiệm và sứ mệnh người làm báo, về trách nhiệm xã hội của người làm báo, thiếu tu dưỡng, rèn luyện, chạy theo lối sống thực dụng, vị kỷ.

Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện tốt việc thông tin, tuyên truyền

Tại Hội nghị, các đại biểu đã nghe các ý kiến tham luận đầy tâm huyết, trách nhiệm của lãnh đạo một số cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí, xuất bản. Các đại biểu đã thảo luận, trao đổi để tăng cường công tác phối hợp trong chỉ đạo, định hướng, cung cấp thông tin đồng bộ, kịp thời; tăng cường, nâng cao chất lượng, hiệu quả thông tin, tuyên truyền để định hướng dư luận xã hội bảo đảm khách quan, chính xác, có trọng tâm, trọng điểm; khắc phục những tồn tại, hạn chế trong lĩnh vực báo chí, xuất bản; kiến nghị, đề xuất một số vấn đề cần quan tâm về cơ chế, chính sách, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ… nhằm đáp ứng yêu cầu của hoạt động báo chí, xuất bản trong tình hình mới.

Phát biểu chỉ đạo kết luận Hội nghị, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh một số kết quả, dấu ấn quan trọng, nổi bật của công tác báo chí, xuất bản những tháng qua. Theo đó, khẳng định, công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, kịp thời, quyết liệt hơn, bám sát tình hình thực tiễn, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, hiệu quả và thống nhất một đầu mối trong chỉ đạo, định hướng thông tin là Ban Tuyên giáo Trung ương; công tác kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước trong hoạt động báo chí, xuất bản tiếp tục được tăng cường; chuyển đối số diễn ra mạnh mẽ và được quan tâm đầu tư nghiêm túc cả về nhân lực và tài lực; công tác thông tin, tuyên truyền về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng được các cơ quan báo chí, nhà xuất bản đặc biệt quan tâm, triển khai thực hiện có hiệu quả.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị trong thời gian tới, các cơ quan chỉ đạo, quản lý, chủ quản báo chí, xuất bản; cơ quan hội và các cơ quan báo chí, xuất bản cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện thật tốt việc thông tin, tuyên truyền về thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; tạo sự thống nhất cao trong Đảng và trong xã hội về các đường lối, chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; chủ động cung cấp thông tin, kiến thức, cập nhật những chính sách, quyết sách kịp thời, linh hoạt, hiệu quả giải quyết khó khăn, tháo gỡ vướng mắc, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định đời sống nhân dân, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong các cơ quan báo chí, xuất bản...