Bạn muốn con bạn tốt hơn, còn bạn thì sao?

Bài viết dưới đây chính là một trong những chia sẻ như vậy của hai tác giả về chủ đề này. 

Tôi nhận được rất nhiều message, email đề nghị tôi tư vấn giúp họ nên làm gì để con của họ tốt hơn khi chúng lười học, ham chơi, nói dối, hỗn láo, vô trách nhiệm… 

Tôi thường hỏi họ: Bạn đã làm gì với con để ra kết quả đó?

"Mỗi lần con tôi mắc lỗi, điểm kém, có vấn đề ở trường tôi sẽ mắng mỏ hoặc nếu cứ mắc mãi một lỗi tôi sẽ đánh. Cứ bị đánh mắng thì nó tiến bộ hơn một chút nhưng vài hôm sau lại đâu vào đấy".

Tôi trả lời họ: Nếu muốn có kết quả khác, bạn phải làm khác đi. Cụ thể là thay đổi cách đối xử với con mỗi khi con mắc lỗi hoặc "có vấn đề". Bạn phải làm thế nào để con muốn học, muốn làm việc nhà, muốn hoàn thành tốt và vui vẻ, tự hào với những gì con làm. Nếu phải trừng phạt hay thúc giục con mới làm việc, mới học có nghĩa là cách bạn huấn luyện con không ổn. Bạn đang giống như đứa trẻ ngồi trên lưng trâu, mỗi lần bạn quất vào mông con trâu, nó sẽ lồng lên, để nó đi nhanh hơn bạn phải liên tục quất vào mông nó. Bạn có muốn và có thể làm như thế này mãi không? Bạn có tin rằng cứ làm như vậy con bạn sẽ tốt lên?

Nhiều người đã thay đổi cách đối xử với con, thay vì hà khắc, độc đoán họ trò chuyện để thấu hiểu con hơn, xây dựng lại mối quan hệ với con và họ đã thành công. Cha mẹ tốt cần trở thành những người làm vườn, chứ không phải những người thợ mộc; cần hướng tới sự phát triển của con chứ không phải hướng tới sự trừng phạt. Như tôi đã nhiều lần chia sẻ, bạn không thể bắt một cái cây nở hoa hay ra trái, bạn chỉ có thể tạo điều kiện tốt nhất cho nó phát triển để nó nở hoa hay ra trái.  

"Nhưng các cụ nhà mình nói: Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi" chẳng lẽ điều đó lại sai?"

Không phải là sai mà là rất sai. Nếu bạn đánh con và nói với nó: "Vì ba mẹ yêu con nên ba mẹ đánh con để con tốt lên". Con bạn sẽ học được điều gì? Nếu đứa trẻ đó là con gái, sau này nó sẽ có xu hướng chọn người đàn ông vũ phu làm chồng và nghĩ: Anh ấy đánh mình vì anh ấy yêu mình. Nếu đứa trẻ đó là con trai lớn lên nó sẽ có xu hướng sẽ đánh vợ, đánh con vì nó tin rằng: Đó là cách thể hiện tình yêu. Nói trắng ra, bạn đang thao túng tinh thần con và nạn nhân này cũng sẽ học cách thao túng tinh thần những người khác. 

"Những người xung quanh tôi vẫn đang làm thế, cha mẹ tôi cũng làm thế với tôi. Tôi vẫn trưởng thành, tôi vẫn ổn đấy thôi".

Có thật sự bạn đang ổn không? Bạn đang làm đúng những gì cha mẹ bạn làm với bạn với đứa những con của mình.  Tôi không ở đây để thuyết phục bạn. Tôi ở đây để nói với bạn có những cách thức tốt hơn. Nếu bạn không chọn, hãy cứ làm những gì bạn đang làm. Nhưng đừng kỳ vọng kết quả tốt hơn.

"Nhưng nếu cha mẹ tôi không làm như vậy, chắc gì tôi đã được như ngày hôm nay?"

Tất cả những nạn nhân của sự thao túng tinh thần đều nghĩ giống bạn. Hãy tự hỏi mình: Bạn có sung sướng mỗi lần bị đánh mắng không? Bạn có tốt lên sau mỗi lần bị bạo hành về thể xác, tinh thần không? Bạn cảm thấy như thế nào, con bạn cũng cảm giác tương tự. 

"Uh…"

Tôi tin rằng nếu bạn đối xử với con tử tế và tôn trọng con như một con người, quan tâm đến điều gì khiến con không học tốt, không muốn học hay không muốn làm tốt công việc của mình và tìm cách hỗ trợ, tạo điều kiện để họ có thể làm được tốt nhất ... thì kết quả sẽ hoàn toàn khác. 

Bạn sẽ thấy khi bạn tin tưởng con hơn, để con chủ động hơn, khích lệ con nhiều hơn, không quản lý vi mô tới từng việc nhỏ, ôm con nhiều hơn, nói những lời ngọt ngào hơn... gia đình bạn sẽ vui vẻ hơn, con bạn sẽ tiến bộ hơn từng ngày. 

Nói như Maya Angelou: Hãy làm tốt nhất cho đến khi bạn biết đến tốt hơn. Sau khi bạn biết tốt hơn hãy làm tốt nhất.

-- Cherry Vũ