Băn khoăn chuyện lương, thưởng Tết

Ngay cả những nơi đã có công bố về mức thưởng Tết cao nhất, thấp nhất thì các con số cũng "chênh" đáng kể so với các năm trước - theo chiều hướng giảm mạnh.

Ai cũng biết năm 2020, nền kinh tế Việt Nam và thế giới đã phải hứng chịu một trong những "cú sốc" lớn nhất từ trước tới nay do tác động "kinh hoàng" của dịch Covid-19. Trên bình diện thế giới, chuỗi cung ứng bị đứt gãy khiến các luồng tuyến thông thương bị tắc nghẽn. Nhu cầu tiêu thụ của các thị trường lớn cũng giảm rất mạnh khiến lượng hàng hóa bị dồn ứ không có thị trường tiêu thụ. Ở trong nước, rất nhiều doanh nghiệp đã phải thu hẹp quy mô sản xuất kinh doanh, điều chỉnh giảm mạnh các chỉ tiêu, thậm chí rất nhiều doanh nghiệp đã phải tạm đóng cửa hoặc tệ hơn là giải thể, tuyên bố phá sản... Hàng triệu người lao động mất việc, trong đó có không ít nhân sự trung - cao cấp nắm giữ các vị trí quản lý, lãnh đạo.

Mặc dù những tháng cuối năm, khi dịch bệnh đã cơ bản được khống chế, tình hình sản xuất kinh doanh đã từng bước phục hồi, đặc biệt là với các doanh nghiệp hướng tới phục vụ thị trường nội địa có sự bứt phá khá nhanh, nhưng nhìn chung kết quả sản xuất kinh doanh của hệ thống doanh nghiệp vẫn thua xa những năm trước. Nhiều doanh nghiệp bị giảm mạnh lợi nhuận, không lợi nhuận hoặc bị thua lỗ. Vì thế, chuyện giảm tiền thưởng Tết là hệ quả tất yếu.

Thưởng Tết là "chính sách" không có quy định trong luật, lâu nay vẫn được các doanh nghiệp thực hiện một cách "tùy hỷ" - doanh nghiệp nào có lợi nhuận tốt thì thưởng nhiều, làm ăn bết bát thì thưởng ít hoặc thậm chí không thưởng cũng... chẳng sao. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp dù làm ăn không thật sự "thuận buồm xuôi gió" nhưng do lãnh đạo có tầm nhìn chiến lược, muốn giữ chân và thu hút nhân sự giỏi nên sử dụng khoản thưởng Tết như một "đòn bẩy tài chính" để nâng cấp chất lượng nhân sự.

Mặc dù không được quy định trong luật nhưng vấn đề thưởng Tết đôi khi cũng trở thành mầm mống của các vụ tranh chấp lao động. Theo một số cán bộ ngành LĐ-TB&XH địa phương, thông thường những doanh nghiệp không thưởng Tết hoặc thưởng ở mức "tượng trưng" cũng thường đi đôi với việc chậm trễ trả lương cho người lao động. Với năm mà những ngày Tết ở giữa tháng như năm nay, việc chậm trả lương tháng giáp Tết càng dễ xảy ra. Người lao động có thể "thông cảm" với chuyện thưởng Tết ít hơn mọi năm như một cách chia sẻ khó khăn với chủ doanh nghiệp nhưng việc chậm lương thì khó chấp nhận.

Tháng Chạp luôn là thời điểm nhạy cảm nên rất mong cơ quan quản lý lao động các địa phương đốc thúc các doanh nghiệp thực hiện chính sách lương, thưởng Tết nghiêm túc, để đảm bảo người lao động có được cái Tết vui vẻ, đầm ấm.