Trò “ảo thuật” dùng hóa chất ép hoa quả chín siêu tốc

Một chủ lò mít bơm thuốc ép chín vào trái mít.

“Hô biến” xanh thành đỏ, non thành chín, gầy thành béo

Những năm trở lại đây, người tiêu dùng luôn nơm nớp lo sợ vì rất nhiều loại trái cây đang bán trên thị trường bị ép chín bằng hóa chất lạ, trong khi đó các cơ quan chức năng lại chưa có giải pháp ngăn chặn, cảnh báo…

Vào mùa mít, hàng trăm thương lái lùng sục khắp các vườn ở Đắk Lắk, Đắk Nông để gom mít trái về ép chín, bóc múi nhập cho đại lý thu mua kiếm lời. Trong vai là chủ một đại lý chuyên thu mua múi mít về sấy khô mới mở ở huyện xa, chúng tôi tiếp cận xưởng bóc tách múi mít của ông N.V.T, ở xã Ea Đar, huyện Ea Kar.

Cảnh tượng hãi hùng đầu tiên đập vào mắt là lò xưởng nhếch nhác, ngổn ngang chai lọ, bao bì đựng hóa chất. Những trái mít xanh vừa hái nằm lăn lóc giữa sân. Bên hiên nhà một đống mít khác phủ bạt cẩn thận. Trong nhà, công nhân tay trần cầm dao bổ mít, bóc tách múi ngay trên nền xi măng cáu bẩn. Vỏ, xơ và hột mít vung vãi la liệt khắp nền nhà. Mùi mít hỏng, thối xộc lên nồng nặc. Thùng các-tông đựng đầy chai thuốc phân bón lá, chín trái dán nhãn tiếng Trung Quốc để ngay góc nhà.

Chúng tôi đề nghị đặt mua 2 tạ múi mít/ngày, chủ cơ sở đồng ý không chút ngần ngại. Xong phần giao dịch, ông chủ cơ sở bật mí về công nghệ ép mít chín siêu tốc. “Mít xanh vừa hái trên cây xuống nếu để chín tự nhiên phải mất 10 ngày, nửa tháng, chúng tôi có bí kíp riêng là dùng thuốc thúc chín nhanh, ngày hôm sau mít chín đồng loạt mới có đủ hàng đều đặn cung cấp cho đại lý”.

Qua tìm hiểu, được biết loại thuốc mà ông T. thường dùng là “Hoa quả thúc chín tố”. Mỗi gói thuốc có 20 ống, kích thước bằng ngón tay út, dài khoảng 2cm. Chỉ cần pha 6 lọ hóa chất với 500 ml nước, dùng que sắt dùi lỗ trên các quả mít rồi đổ hỗn hợp thuốc vào. Với cách ép trái chín này, mỗi ngày ông T. xuất xưởng 1 tạ múi mít. Một chủ cơ sở làm mít khác cũng cho biết: Bây giờ làm mít phải sử dụng thuốc. Nếu không ủ thuốc thì mít sẽ lâu chín, như vậy dẫn đến việc buôn bán lỗ…

Đối với các cơ sở bóc tách múi, hằng ngày, nhân viên chở sọt đi khắp tỉnh thu gom mít xanh, non tại vườn với giá 5.000 đồng - 7.000 đồng/kg mang về ép chín. Bóc tách hoàn thành, múi mít được đóng bao nhập cho các đại lý thu mua với giá 12.000 đồng/kg. Các đại lý sau đó nhập cho một số cơ sở chế biến mít sấy khô. Chuỗi mua bán khép kín này chuyển loại mít chín ép bằng hóa chất đến tận tay người tiêu thụ khắp nơi.

Tuy nhiên, phun ngoài bề mặt hay nhúng cuống thì thời gian để trái chín sẽ lâu hơn. Trong khi, chỉ cần khoét một lỗ nhỏ trên quả mít rồi đổ một lượng hóa chất vào thì trái sẽ chín sau 1 đêm, nên hầu hết cơ sở không pha loãng mà đổ hóa chất trực tiếp vào mít để thuốc thấm nhanh, chín đều.

Mỗi ngày, bà L.T.C, ở xã Ea Kênh, huyện Krông Pắk cung cấp cho đại lý thu mua hàng tạ múi mít ép chín bằng hóa chất. Xưởng làm mít là bãi đất trống bên hông nhà, gần chuồng bò, quả mít đặt trên nền đất để bổ, múi mít đựng bằng những chiếc rổ nhựa cũ đen ngòm. Bà C. khẳng định: “Các cơ sở làm mít ở đây đều sử dụng các loại thuốc, phân bón thúc chín mới có lời. Các loại thuốc này chỉ cần ra quầy thuốc bảo vệ thực vật là có ngay”.

Tại 2 huyện Krông Pắk và Ea Kar (Đắk Lắk) có hàng trăm cơ sở tư nhân chuyên đi gom mít trong và ngoài tỉnh về bóc tách múi nhập cho các đại lý thu mua trên địa bàn sơ chế.

 Bà Nguyễn Thị Phương Lan, Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Đắk Lắk  cho biết: Các cơ sở ép chín trái cây bằng cách đổ trực tiếp hóa chất vào trong trái sẽ rất độc hại, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Các cơ sở sản xuất mít đang hoạt động không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.  Bởi, công nhân bóc mít không có đồ bảo hộ, mít đặt trực tiếp trên tấm bạt, nền cáu bẩn. Nơi làm mít không phải nhà xưởng mà là bãi đất trống, sân, vườn nơi dễ phát sinh mầm mống gây các bệnh về đường tiêu hóa, nhiễm khuẩn đường ruột. Mít chín bằng “công nghệ” đổ trực tiếp thuốc thường ít thơm, kém ngọt hơn so với chín tự nhiên.

Hoa (bắp) chuối cũng được tẩm… “thần dược”

Bắp chuối là phần hoa chuối chưa trổ buồng hoặc đã trổ buồng nhưng chưa trổ hết. Đây là một món rau dân dã rất được người Việt ưa chuộng với vị chát, ngọt đặc trưng. Người tiêu dùng những tưởng những bắp chuối, hoa chuối không thể nào được kích thích bằng hóa chất, nhưng sự thật lại hoàn toàn ngược lại.

Loại "thần dược" dùng để kích thích bắp (hoa) chuối.

Anh Hưng, một nông dân ở Đức Linh,(Bình Thuận) kể, trong một lần đi bẫy chim ở đê bao, anh vô tình phát hiện một người trồng chuối đang sử dụng công nghệ này nên đã lén nhặt vỏ bao thuốc mang về tìm hiểu và sử dụng thử. "Đây là dạng viên sủi bọt, chỉ cần bỏ một viên vào bình xịt cầm tay với khoảng một lít nước là đủ dùng cho khoảng hơn một chục bắp chuối", Hưng cho biết.

Tại một cửa hàng bán phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, dễ dàng mua được một viên “thần dược” mà nông dân gọi nôm na là viên độc Ga4 với giá 15.000 đồng. Bên dưới nhãn hiệu ProGibb T98 là dòng chữ Gibberellic Acid 1g.96%. Tên của nhà sản xuất được ghi trên vỏ bao bì là “BIOCHEMICAL PRODUCTS”. Thành phần của thuốc được in “Ga4 - A7 + 6BA”, ngày sản xuất tháng 1-2010, hạn sử dụng đến tháng 1-2013.

Muốn sử dụng thuốc này, bắp chuối phải còn sống trên cây. Dùng viên độc Ga4 hòa tan với nước phun đều lên khắp bề mặt bắp chuối. Sau đó dùng rơm quấn chặt lại rồi dùng bao trùm kín. Khoảng 3 ngày sau, mở “niêm phong” là có ngay quả bắp chuối to đùng, láng mượt, căng tròn nhìn rất bắt mắt.

Thông thường người bán bắp chuối thường bán bắp chuối nhỏ giá 10.000 đồng, bắp lớn giá gấp đôi. “Một viên Ga4 có thể dùng cho hơn chục bắp chuối, sau khi trừ tiền thuốc 15.000 đồng thì vẫn còn lời chán” – anh Hưng tính toán.

Như lời anh Hưng: Viên độc Ga4 xứng danh là “thần dược” bởi ngoài việc “vỗ béo” bắp chuối, nhiều người trồng rau còn dùng để xịt lên rau muống, rau cải trước khi thu hoạch hai ngày. Nhờ đó, cọng rau muống dài và to hơn còn lá rau cải rộng hơn lại xanh mượt nhìn rất bắt mắt.