30% thanh thiếu niên Việt Nam thiếu khả năng tiếp cận với thông tin về SKSS tuổi dậy thì

Dự án "Tự tin là chính mình" vừa được khởi động tại Hà Nội.

Kết quả khảo sát đầu vào của dự án Tự tin là chính mình (gọi tắt là dự án GLM) cho thấy có tới 37,6% học sinh nữ thiếu kiến thức và trên 40% chưa quan tâm đầy đủ đến vấn đề vệ sinh kinh nguyệt. Nghiên cứu cũng cho thấy tỷ lệ trẻ em gái đã có kinh nguyệt khoảng trên 40%, tuy nhiên tỷ lệ thực hành vệ sinh kinh nguyệt ở mức trung bình và kém lên tới trên 80%. Trẻ em gái thường không biết cách xử trí hợp lý khi lần đầu có "nguyệt san", không biết cách dùng băng vệ sinh đúng cách cũng như cách vượt qua các cơn đau hoặc sự khó chịu khi đến kỳ. Đa số trẻ em gái chia sẻ, tâm sự cùng mẹ, tuy nhiên cha mẹ cũng chưa được trang bị kiến thức, kỹ năng đúng về chăm sóc sức khỏe sinh sản, trong đó có vấn đề vệ sinh kinh nguyệt. Cũng theo kết quả khảo sát đầu vào, 46,5% phụ huynh chỉ có kiến thức ở mức trung bình. Thực tế, trẻ em gái vị thành niên hiện vẫn đối mặt với nguy cơ mang thai ngoài ý muốn, bị lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục và nhiễm trùng cơ quan sinh sản. Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm trùng cơ quan sinh sản được ước tính là trên 50% ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản 15-49 tuổi.

Ngoài ra, trẻ em trai thiếu kiến thức và kỹ năng về SKSS nên nhiều em vẫn chưa có nhận thức đúng đắn về những khó khăn mà các em gái gặp phải khi có "kinh nguyệt", từ đó góp phần thêm vào những quan niệm sai lầm, những điều cấm kị, kỳ thị và có thái độ, thực hành không đúng đắn, khiến trẻ em gái xấu hổ và không tự tin trong kỳ kinh nguyệt..

Mặc dù Bộ Giáo dục và Đào tạo đã lồng ghép chương trình giáo dục SKSS trong các trường học thông qua phát triển chương trình giảng dạy và đào tạo giáo viên, nhưng kết quả vẫn chưa được như mong đợi. Kết quả khảo sát đầu vào cho thấy hiện tại trong các trường học có đề cập tới vấn đề sinh sản, nhưng vẫn tập trung nhiều vào các khía cạnh sinh học và khoa học của sinh sản mà chưa đề cập nhiều đến SKSS tuổi dậy thì, sức khỏe sinh sản và tình dục.

Trước thực trạng đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (Hội) và tổ chức Plan International Việt Nam (Plan) hợp tác triển khai và được tài trợ bởi tập đoàn Kimberly Clark - nhãn hàng Kotex đã triển khai dự án "Tự tin là chính mình". Mục tiêu của Dự án là tạo điều kiện tối đa để các em gái vị thành niên sống ở vùng đô thị và cộng đồng dân tộc thiểu số ở các vùng nông thôn hẻo lánh có thể tự tin vượt qua "kỳ nguyệt san" của mình một cách an toàn và thoải mái, đồng thời tự đưa ra được những quyết định liên quan đến sức khỏe sinh sản (SKSS).

Dự án sẽ được triển khai thực hiện tại 02 tỉnh, thành phố: Tỉnh Quảng Bình (huyện Minh Hóa và thành phố Đồng Hới) và Thành phố Hà Nội (huyện Ba Vì và một số trường THCS, THPT) trong thời gian 3 năm, từ năm 2020 đến năm 2023.

Dự án Tự tin là chính mình được triển khai từ tháng 8/2020 đến tháng 5/2023 với bốn can thiệp chính:

(1) Trang bị kiến thức và thông tin về sức khỏe sinh sản, quản lý vệ sinh kinh nguyệt cho thanh thiếu niên thông qua mô hình Câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi trong trường học.

(2) Huy động sự tham gia chủ động tích cực của trường học, thông qua các hoạt động tập huấn cho giáo viên, tọa đàm giữa giáo viên-học sinh, giáo viên phụ huynh và câu lạc bộ mẹ và con gái trong cộng đồng.

(3) Huy động nguồn lực và sự tham gia từ các trường học, gia đình, lãnh đạo chính quyền địa phương và cơ quan ban ngành liên quan

(4) Vận động môi trường chính sách giúp các em gái mạnh dạn tự tin tham gia các diễn đàn, sự kiện liên quan để nói lên nhu cầu chính đáng của mình liên quan đến sức khỏe sinh sản tuổi dậy thì, quản lý vệ sinh kinh nguyệt

Dự án mong đợi sẽ hỗ trợ trực tiếp cho 27.880 thanh thiếu niên, giáo viên trong 40 trường PTTH, THCS và Tiểu học tại Hà Nội và Quảng Bình. Bên cạnh đó, dự án sẽ cung cấp thông tin cho 224.000 thanh thiếu niên, phụ huynh học sinh trong cộng đồng thông qua các ấn phẩm truyền thông trực tiếp và quacác phương tiện truyền thông đại chúng, sự kiện truyền thông trong cộng đồng.