Bộ trưởng Bộ GD&ĐT: Phản ứng về Thông tư 30 chỉ là “trục trặc” bước đầu

Kỳ thi THPT Quốc gia, chương trình sách giáo khoa mới, tự chủ tài chính đại học, chính sách hỗ trợ giáo viên mầm non,  bồi dưỡng giáo viên, đánh giá học sinh tiểu học… là những vấn đề mà đại biểu Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Phạm Vũ Luận chiều ngày 12/6.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận.

Làm sao để yên tâm về chất lượng và tính khả thi của bộ sách mới?

Vừa bắt đầu đăng đàn, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận đã nhận được nhiều câu hỏi chất vấn của đại biểu xoay quanh vấn đề “nóng” mà dư luận xã hội quan tâm.

Đại Biểu Nguyễn Kim Thuý đặt vấn đề rằng, trong quá trình biên soạn sách giáo khoa mới, việc dạy thử nghiệm đã được tiến hành 4 năm, nhưng chương trình hiện tại vẫn chưa suôn sẻ. Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý cũng bày tỏ lo lắng về việc kết quả thử nghiệm do chính các tác giả biên soạn công bố liệu có chính xác hay không và làm sao cử tri có thể yên tâm về chất lượng và tính khả thi của bộ sách mới này .

Tiếp câu hỏi của đại biểu Thúy, đại biểu Trịnh Ngọc Thạch  đặt câu hỏi về vấn đề vấn đề cơ sở vật chất và đào tạo, bồi dưỡng giáo viên chuẩn bị cho chương trình, sách giáo khoa mới, Bộ trưởng giải thích rõ hơn?

Đại biểu Nguyễn Kim Thúy.

Trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ Trưởng Phạm Vũ Luận cho biết, Bộ GD&ĐT chỉ nhận biên soạn có 1 bộ sách giáo khoa, 1 bộ chương trình, cả nước chỉ có 1 chương trình thống nhất. “Có nhiều sách giáo khoa khác nhau, Quốc hội đã giao cho Bộ GD&ĐT biên soạn 1 bộ sách giáo khoa mới và khuyến khích các tổ chức biên soạn các sách giáo khoa khác”, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận nói.

Người đứng đầu Bộ GD&ĐT cho biết, trong quá trình biên soạn sách giáo khoa mới, thực hiện đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương, đổi mới nhưng không bỏ tất cả cũ đi, kế thừa thành tựu, tinh hoa vũ, chỉ bổ sung những nội dung thiếu, chưa đáp ứng, loại bỏ quá tải và không cần thiết.

Cũng theo Bộ trưởng Phạm vũ Luận, những nội dung sách giáo khoa cũ làm nhiều năm mà tốt thì giữ lại không cần thực nghiệm nữa, nội dung mới thì cần có quá trình thực nghiệm.

Nói về việc tại sao lại giao cho chính nhóm tác giả biên soạn sách công bố kết quả thử nghiệm, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho hay: “Vì họ viết mới nắm được ý tưởng, ý đồ, nhưng việc công bố kết quả thực nghiệm họ không làm một mình mà có các hội đồng thẩm định làm cùng. Sẽ có các cơ chế đánh giá khách quan của tổ chức, cá nhân có uy tín làm việc này”.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng trả lời đại biểu Quốc hội rằng, trong quá trình biên soạn sách giáo khoa có sự quy hợp các nhà khoa học, xã hội học, đáp ứng nhu cầu Việt Nam và hội nhập Quốc tế. Bộ GD&ĐT đã huy động các nhà khoa học, các nhà giáo, cán bộ quản lý trong và ngoài ngành giáo dục, ngoài nước. Khoa học quốc tế, Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài tham gia vào quá trình này.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Thạch, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết: Đề án về cơ sở vật chất nối tiếp những chương trình mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã và đang chỉ đạo, triển khai. Đề án về cơ sở vật chất phục vụ cho đổi mới chương trình, sách giáo khoa còn có phần về thiết bị. Chúng tôi đang triển khai Chương trình này theo nguyên tắc tận dụng triệt để trang thiết bị hiện có. Đồng thời, ứng dụng mạnh mẽ CNTT, kỹ thuật số để một là tiết kiệm nguồn chi đầu tư bổ sung, thứ 2 cũng phải phù hợp với xu thế phát triển các nước có nền giáo dục phát triển và đang triển khai đào tạo theo phát triển năng lực.

Đề án đào tạo bồi dưỡng giáo viên, có hai việc: Đào tạo và đào tạo lại đội ngũ đáp ứng chuẩn chương trình mới. Nội dung này chúng tôi đang xây dựng. Cũng không thể nhanh được vì phải có chương trình, SGK mới để xem xét lại, giáo viên đã có gì, còn gì thiếu để đào tạo, bổ sung.

Cả hai đề án đã nằm trong một loạt các đề án mà Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ở Quyết định 404 để thực hiện Nghị quyết 88 của Quốc hội. Bộ GD&ĐT và các bộ, ngành có liên quan đang triển khai các đề án theo tiến độ triển khai chương trình, sách giáo khoa mới.

Thi THPT Quốc gia: Không gây sốc!

Liên quan đến kì thi THPT quốc gia, đại biểu Quốc hội Trịnh Ngọc Thạch (Hà Nội) bày tỏ sự lo lắng của cử tri và học sinh về sự thay đổi trong kì thi năm nay so với năm trước có thể dẫn đến tỷ lệ đỗ tốt nghiệp sẽ thấp?

Thẳng thắn trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết: Việc chấm và coi thi  đều có quy chế. Các thầy cô giáo ở địa phương hay ở TƯ đều vì học sinh thân yêu cả. Các cháu tốt nghiệp ở phổ thông nếu có năng lực sẽ tiếp tục gặp thầy cô ở các trường ĐH, CĐ.

Chúng tôi đã tính toán đến việc sẽ có barem điểm kỹ càng, làm sao để học sinh thi cử một cách nghiêm túc, chúng tôi quan niệm quá trình thi cử nghiêm túc cũng là một hoạt động giáo dục quan trọng, chúng ta không để chỗ cho những sự không trung thực, gian lận trong thi cử. Đã gọi là tốt nghiệp phổ thông thì sẽ hướng đến phần lớn thí sinh chứ không thể có sự thay đổi đột ngột ở đây được. Điều này ngày cũng đã họp bàn với các đồng chí ở các trường ĐH, giám đốc các Sở GD&ĐT.

Chia sẻ với các thí sinh dự thi năm nay, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Các cháu nên yên tâm ôn tập, làm bài một cách cố gắng nhất. Các thầy cô luôn trân trọng ghi nhận kết quả học tập của các cháu. Sẽ không có cú sốc đối với xã hội trong quá trình triển khai. Mục tiêu của đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo không phải là tạo ra những cú sốc mà tạo ra sự thay đổi từ sự chuyển biến từ chất lượng, ngày càng tốt lên.

Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh.

Tiếp về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Tiến Sinh đặt câu hỏi, cách tổ chức thi theo cụm chưa nhận được đồng thuận cao của xã hội, ở miền núi, tỷ lệ thí sinh dự thi ĐH còn thấp. Bộ trưởng nói rõ về thực trạng học tập của học sinh miền núi và vì sao học sinh miền núi lại đăng ký thấp?  

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận lý giải, kỳ thi THPT quốc gia 2015, các thí sinh dự thi chỉ để xét tốt nghiệp THPT sẽ thi tại dịa phương - cụm thi do Sở GD&ĐT chủ trì. Theo báo cáo của các tỉnh, đều thi tại huyện. Về cơ bản, thí sinh không có gì khó khăn hơn so với các kỳ thi trước đây.

Với các cháu dự thi THPT quốc gia với 2 mục đích là xét tốt nghiệp THPT và xét tuyển vào ĐH, CĐ sẽ thi tại cụm thi do các trường ĐH chủ trì.

Trước đây, khi đi thi ĐH, các cháu phải về Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, các thành phố lớn hoặc đến dự thi tại 4 cụm: Quy Nhơn, Vinh, Cần Thơ, Hải Phòng, như vậy, phải đi quãng đường rất xa. Với cách đổi mới kỳ thi như năm nay, các cháu sẽ đi thi gần hơn vì chúng tôi bố trì thành 38 cụm thi trên cả nước. 

Thí sinh không chỉ giảm quãng đường mà giảm cả số lần đi thi, vì năm nay các cháu chỉ phải thi một lần để vừa xét tốt nghiệp, vừa xét tuyển vào ĐH, CĐ.

Với các cháu miền núi, vùng khó, Chính phủ đã có quy định về chế độ ưu tiên, ưu tiên khu vực, ưu tiên theo đối tượng... Các phương tiện truyền thông cũng có nói đến việc nhiều ưu tiên như vậy, có cháu 3 -4 điểm cũng có thể đỗ vào ĐH. 

Nhưng chúng tôi thấy rằng, việc đào tạo cán bộ cho vùng khó là nhiệm vụ chính trị nên phải tuyển các cháu; sau đó, có chương trình dự bị, bổ túc để giúp các cháu nắm chắc kiến thức để học ở bậc học cao hơn.

Chưa thỏa mãn với phần trả lời của Bộ trưởng, Đại biểu Ma Thị Thúy đặt câu hỏi: Ở kì thi THPT quốc gia có hai cụm thi. Điều này có thể dẫn đến kết quả hai cụm thi khác nhau. Vậy Bộ GD&ĐT sẽ giải quyết như thế nào?

 Bộ trưởng Luận nhấn mạnh: "Quy chế có những quy định về việc phải làm, được làm và không được làm. Cùng với đề thi sẽ có barem rất là chi tiết để thống nhất việc chấm thi. Các Hội đồng thi, phúc tra thi cử sẽ được thực hiện nghiêm túc. Bên cạnh đó, hoạt động thanh tra, kiểm tra không chỉ diễn ra trong kì thi thi mà ngay cả khi thí sinh trúng tuyển  vào trường rồi vẫn được tiến hành và nếu phát hiện vi phạm vẫn xử lý bình thường.

Đại biểu Nguyễn Minh Lâm (Long An) bày tỏ ở kì thi THPT quốc gia có một số vấn đề phát sinh đó là  điều kiện hạ tầng, cơ sở chưa đáp ứng cho kì thi. Đây cũng là nỗi lo của phụ huynh, học sinh và chính quyền địa phương.

Giải đáp vấn đề này, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận khẳng định: "Trước đây 13 năm ngành đã triển khai việc thi ở 3 cụm, các đây 3 năm đã hình thành cụm thứ 4 ở Hải Phòng. Năm nay triển khai ở 38 cụm thi ĐH ở kì thi THPT quốc gia. Trước khi ấn định cụm thi, Bộ đã làm việc với các tỉnh, các địa phương khảo sát dự kiến đặt điểm. Cho đến thời điểm này với sự vào cuộc của các UBND thành phố, các đơn vị liên quan nên công tác chuẩn bị đã sẵn sàng. Vấn đề ăn ở của thí sinh đã được tính toán và lường trước". 

Phản ứng triển khai Thông tư 30: Chỉ là "trục trặc" bước đầu

Đại biểu Nguyễn Văn Minh  đặt ra vấn đề về đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư 30, bên cạnh tích cực còn ý kiến trái chiều, nhất là khen thưởng cuối năm, có nơi khen thưởng khắt khe quá, có nơi lại khen thưởng dễ dãi quá. Nhiều bậc phụ huynh năm nay không biết con mình điểm số như thế nào vì không có xếp loại học lực khá, giỏi?

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận trả lời, việc chuyển từ đánh giá học sinh tiểu học qua điểm học lực sang đánh giá nhận xét và bằng điểm là một bước chuyển phù hợp với thực tế đang triển khai tại các nước có nền giáo dục phát triển.

Phương thức này nhằm thay đổi động lực học của các cháu từ điểm số sang học hoàn thiện kĩ năng và hình thành phẩm chất của con người.

“Quá trình này đã được chúng tôi nghiên cứu, tiếp thu kinh nghiệm Quốc tế và đã triển khai thí nghiệm trong 3 năm trên 1000 trường”, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận nói.

Theo Bộ trưởng, trong quá trình triển khai đồng loạt, xuất hiện một số trục trặc nhỏ, có chỗ khen thưởng khắt khe quá, có chỗ rộng rãi quá. Có ý kiến gia đình không biết điểm số, không biết kết quả của các cháu.

Đây là trục trặc bước đầu, Bộ GD&ĐT sẽ có chấn chỉnh. Bên cạnh đó, nhờ thực hiện Thông tư 30 việc học ,thêm dạy thêm đã giảm đi và giảm được việc mất động lực học của học sinh.

Người đứng đầu Bộ GD&ĐT cũng cho biết, đang tiếp tục lắng nghe, phân tích kết quả để tập huấn cho thầy cô giáo và đội ngũ quản lý giáo dục ở các cấp để việc triển khai được đồng bộ.

Trả lời câu hỏi về việc đánh giá nhận xét học sinh tiểu học theo thông tư 30 việc đánh giá còn hình thức không, nếu có Bộ trưởng có giải pháp gì, Bộ trưởng cho biết: "Thông tư 30 quan tâm đến từng cháu một nên khối lượng tăng lên, mới làm nên cô giáo, thầy giáo bỡ ngỡ chưa quen nên vất vả. “Một số thói quen cũ chưa bỏ như quyển sổ học sinh từ lâu như một chứng cứ để kiểm tra cô giáo có làm tốt không nên cô giáo ngày nào cũng phải ghi. Bỏ được các thói quen cũ công việc sẽ nhẹ đi”.

Theo Bộ trưởng, trong quá trình thực tế triển khai thông tư 30 đã ý thức việc triển khai cả nước nên cho thí điểm ở các miền núi, đông học sinh dân tộc, thầy cô giáo dân tộc. Kết quả thu được ở vùng dân tộc lại nhẹ nhàng và hiệu quả rất rõ. “Ở Lào Cai tôi đã lên tận nơi, Nghệ An vùng sâu tôi cũng vào, Tây Nguyên, Tây Bắc làm rất tốt không vấn đề gì cả”, Bộ Trưởng chia sẻ.

Sinh viên thất nghiệp do đào tạo?

Về vấn đề thất nghiệp của sinh viên ra trường, đại biểu Nguyễn Văn Minh chất vấn: Sinh viên ra trường rồi nhưng không xin được việc làm được có phải do chất lượng đào tạo không?

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết, về việc tìm việc làm thì có nhiều nguyên nhân. Có những trường đào tạo, ngành đào tạo chưa đảm bảo chất lượng. Trong đào tạo hiện nay mới chú trọng truyền thụ kiến thức mà chưa hình thành kĩ năng, phẩm chất.  Cái thiếu của sinh viên hiện nay là kĩ năng tìm việc và tạo việc làm. Nhiều em tốt nghiệp đại học xong vẫn quan niệm nhờ người xin việc cho mình. Cho nên sinh viên cần trang bị kĩ năng tìm việc và tạo công việc cho người khác. Trong quá trình đổi mới GDĐH thì chúng tôi sẽ trang bị kĩ năng này cho sinh viên.

Còn yếu tố khách quan tác động như Kinh tế có tốc độ tăng trưởng giảm, doanh nghiệp khó khăn thì tạo việc làm ít, nhà nước đang triển khai việc giảm biên chế nên việc làm khu vực nhà nước hạn chế…

Nhiều vấn đề đặt câu hỏi về đại học tự chủ tài chính, đóng hoc phí cao, các học sinh nghèo khó có khả năng lo học phí… Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho rằng đây cũng là nội dung được Thủ tướng Chính phủ đặt lên để cân nhắc, thảo luận nhiều trong quá trình triển khai việc này.

Để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, phải có đầu tư cần thiết để đáp ứng yêu cầu chuyển tải nội dung hình thành kỹ năng cho các cháu. Với mức học phí thấp, không thể đáp ứng được.

Với các trường ĐH cho tự chủ tài chính, học phí cũng không được tự tăng mà phải có đề án trình Thủ tướng, có phương án tài chính; Bộ GD&ĐT, Bộ Tài chính và nhiều cơ quan của Chính phủ sẽ thẩm định xem mức học phí này có tương xứng với điều kiện đảm bảo chất lượng và chất lượng giáo dục nhà trường cam kết không.

Về cơ chế để hỗ trợ học sinh, sinh viên, hiện có nhiều chính sách như: Chính sách miễn giảm học phí, chính sách học bổng từ nhà trường, từ các tổ chức chính trị xã hội và các cá nhân... Ngoài ra, Chính phủ đã triển khai và triển khai có hiệu quả chương trình cho học sinh, sinh viên vay để học; sau này khi ra trường làm việc sẽ từng bước trả lại để các bạn khác vay tiếp nối.

Trong buổi chiều 12/6, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận đã trả lời gần 20 câu chất vấn của các đại biểu Quốc hội, trong đó có cả các nội dung nằm ngoài chương trình đã đề ra của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị Bộ trưởng Phạm Vũ Luận sáng  13/6, tiếp tục đăng đàn trả lời câu hỏi của các đại biểu.